Ντιβερτιμέντο

Σύνθεση γραμμένη το 1976 του λευκορώσου Βίκτορ Κοπίτσκο (ο ίδιος στο πιάνο). Τσίμπελ η Αγγελίνα Τκάτσεβα. Το βίντεο (που συμπεριλαμβάνει και στιγμιότυπα της πρόβας) είναι από συναυλία που δόθηκε ιδιωτικά το 1989 τον Μάιο, στην μεγάλη αίθουσα της Φιλαρμονικής του Μινσκ, ως αποχαιρετιστήριο, πριν η Αγγελίνα έρθει (για καλή μας τύχη) οριστικά στην Ελλάδα.

Ο Γρηγόρης έχει γενέθλια

14 Οκτώβρη
ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΣΕΜΙΤΕΚΟΛΟ κλικ
80 χρόνια από το 1935


Ο  ΠΙΑΝΙΣΤΑΣ κι εδώ κλικ 
γ ι ά ν ν η   χ ρ ή σ τ ο υ

Η πλαγία ευθύτης

εις εαυτόν νουθεσία

Η κακία των λόγων συχνά συγχέεται με την ευθύτητα. Αυτοί που την συγχέουν δολίως, είναι πρώτιστα οι κακεντρεχείς, αλλά συχνότατα (και αυτός είναι ο μεθοδολογικός στόχος τους) συμπαρασύρουν και τους υπ’ αυτών στοχευμένους να νιώσουν τουλάχιστον αμήχανα μπροστά στην τεράστια δύναμη της χολής: «εγώ στα λέω μπροστά σου». Ο βαλλόμενος παρελκύεται και σα χάνος θαυμάζει την υπεροχή τού "θάρρους της γνώμης", αγνοώντας ότι οι κακεντρεχείς άνθρωποι, αυτό που λένε μπροστά σου είναι η ελάχιστη επιτομή αυτών που έχουν πράξει και πει από πίσω σου και προπάντων αυτών που έχουν σκεφτεί.

Ερωτικόν

Για να αποστασιοποιηθείς από κάτι πρέπει να ξεκινήσεις σχεδόν εφαπτόμενος (αν όχι ταυτιζόμενος) με αυτό. Και χρειάζεται αυτοκυριαρχία κατά την απομάκρυνση. Να οπισθοχωρείς κοιτάζοντάς το πάντα, και όχι να του γυρίζεις, είτε περιφρονητικά, είτε πανικόβλητα την πλάτη. Δεν απομακρύνεσαι για να το αποφύγεις – πάντα ανοικτό το ενδεχόμενο να επιστρέψεις κοντά του, για να το αγκαλιάσεις ξανά με λατρεία. Η αποστασιοποίηση μοιάζει μ’ αυτό που κάνουν οι θείες γυναίκες για να δουν αν όντως συνάντησαν τον μεγάλο τους έρωτα: δημιουργούν σταδιακά ένα κλίμα απομάκρυνσης, μέχρι που τον αφήνουν σύξυλο για μερικές μέρες. Μετά, ή χάνονται ή επιστρέφουν οριστικά. Αν δεν είναι ηλίθιον και αυτοτελές, το αρχικώς του πόθου επίδοξον υποκείμενον-αντικείμενο, θα περιμένει στη θέση του. 

Μαρία, γεια

-Καληνύχτα κυρία Χορς...

-Μαρία... Μαρία να με λες...

-Καληνύχτα, κυρία Μαρία ...

-Μαρία, σκέτο... γεια... Μαρία.

Χίος, Χώρα, Απλωταριά, Πυξίδα

Κίνηση και ακινησία από το μπαλκονάκι (δια καπνιστάς) του βιβλιοπωλείου ΠΥΞΙΔΑ (Αύγουστος 2015)

Σύψωμος

1879 Καρδάμυλα Χίου
1932 Πειραιάς

Οι εν Χίω εργάτες στα χωράφια χωρίζονταν κατά το παρελθόν  σε τρεις κατηγορίες. Πρώτη κατηγορία οι εργάτες απλώς καλούμενοι, ήσαν αυτοί που προσέφεραν την εργασία τους, και στην αμοιβή τους συμπεριλαμβανόταν αυτονοήτως και το φαγητό τους. Οι δανεικοί, δευτέρα κατηγορία,  δεν αμείβονταν – η εργασία τους ανταπεδίδετο με εργασία: θα έρθω εγώ στο χωράφι σου να βοηθήσω για μια βδομάδα και μετά θα έρθεις εσύ στο δικό μου για μια βδομάδα να με βοηθήσεις. Ο προσωρινός "εργοδότης" είχε την υποχρέωση να παρέχει και το φαγητό στον δανεικό. Κλάδος των δανεικών  ήσαν οι συζευγάδες: δυό συγχωριανοί που καθένας τους διέθετε ένα βόδι, οπότε και συνεταιρίζονταν στο όργωμα των χωραφιών τους, καθότι το άροτρο το σέρνουν δύο βόδια.  Οι σύψωμοι, τρίτη κατηγορία,  ήσαν εργάτες που συμφωνούσαν με τον εργοδότη τους στην αμοιβή τους να μην συμπεριλαμβάνεται φαγητό - πήγαιναν στη δουλειά με το δικό τους φαΐ, με το ψωμί τους, σύψωμοι. Ο όρος σύψωμος σταδιακώς στην κοινωνική ζωή κατήντησε να σημαίνει νηστικός ή ακέραστος. Για παράδειγμα αν κάποιοι πήγαιναν μιαν επίσκεψη και ο οικοδεσπότης δεν τους κέρναγε, τότε αυτοί θα διέδιδαν: μας είχεν τόσες ώρες σύψωμους.

Αυτά ως συμβολή εξηγήσεως για το επώνυμο του ποιητού Λάμπρου Πορφύρα  εκ Καρδαμύλων Χίου, όστις κατά κόσμον ονομαζόταν Δημήτριος Σύψωμος, κατά τα άλλα εύπορος, παρότι ταβερνόβιος καθημερινός φίλος των φτωχών ψαράδων του Πειραιά. 

Πιὲ στοῦ γιαλοῦ τὴ σκοτεινὴ ταβέρνα τὸ κρασί σου,
σὲ μι᾿ ἄκρη, τώρα π᾿ ἀρχίσαν ξανὰ τὰ πρωτοβρόχια,
πιέ το μὲ ναῦτες καὶ σκυφτοὺς ψαράδες ἀντικρύ σου,
μ᾿ ἀνθρώπους ποὺ βασάνισε κι ἡ θάλασσα κι ἡ φτώχεια.

απόσπασμα από τις Φωνές της Θάλασσας - άλλα ποιήματά του εδώ

Σημειώσεις: 

α) Οι Αλβανοί εν Χίω μετανάστες των τελευταίων δεκαετιών, αρχικώς, εργαζόμενοι στα χωράφια ή σε οικοδομικές εργασίες, φιλανθρωπικώς αρχικώς (και ανομολογήτως κατόπιν) ταΐζονταν  από το αφεντικό. Συν τω χρόνω και καθώς τακτοποιήθηκαν κοινωνικώς, πλέον, μετά το πέρας της καθημερινής εργασίας, δεν τους περιμένει και δεν περιμένουν κι αυτοί φαγητό από τον εργοδότη τους - αν και, φωτεινή εξαίρεσις, η κουμπάρα μας η Βαγγελία επιμένει ακόμα και τώρα να τους προσφέρει φαγητό μετά τη δουλειά. 

β) Οι γλωσσικές πληροφορίες από τον εξάδελφο Βαγγέλη Δαμαλά, 72 ετών, εκ νεότητος μετανάστη στην Αμερική,  διαφυλάξαντα την γλώσσα και το τοπικό χιακό ιδίωμα, προ πενταετίας επαναπατρισθέντα. 

Λυσιστράτη

Από το ΔΗΠΕΘΕ Β.Αιγαίου, ερασιτεχνικό τμήμα, σκηνοθεσία Γιάννης Ζαφείρης, Δημοτικό Σχολείο Καλαμωτής, Χίος, αρχές Αυγούστου, 2015. (.... σχολική παράσταση).

Παραδοσιακόν μπλε μηχανάκι με ολοστρόγγυλο καθρεφτάκι και καφάσι κόκκινο

Κάτω Πλάτσα-Πατωσά, Καλαμωτή, Χίος, Μ.Τρίτη, μεσημέρι οπωσδήποτε, 2015 - πολύ κρύο για Πάσχα

Διέλευσις

Σάββατο του Λαζάρου 2015, περίπου από 3.00 μμ και για ένα τεταρτάκι, Βραχονησίς-Φάρος  Βενέτικο, νοτίως της Χίου.

Η γωνία ως συναίσθηση ασφαλείας

Χίος, Μονή Μερσινιδίου, 18 Αυγούστου 2015, 9.35'.15" πμ

Χίος, Μονή Μερσινιδίου, 18 Αυγούστου 2015, 9.35'.24" πμ

Χωριό

Καλαμωτή, Χίος, πανηγύρι Αγίας Παρασκευής, 26 Ιουλίου 2015, 11.00 π.μ.

Ομίχλη

26 Ιουλίου 2015, 12.30 μμ, Κώμη, Χίος,

Κάστρο Απολύχνων

21 Ιουλίου 2015, 11.00 π.μ., Νότια Χίος, Αρμόλια, εθνικός δρόμος, Κάστρο Απολύχνων (στην κορυφή του βουνού)
(φωτογραφία με πλάτη στο ζαχαροπλαστείο του χωριού)

Πνευματική Οικονομία της Πλάκας (της Γριάς)

ομηλίκοις

Το πρόσφατον, εκ μιας μελλοντικής γωνίας σχεδόν ανεκδοτολογικόν κάπιταλ κοντρόλ, θέτει τρόπον τινά το ερώτημα αν η ψήφος  ιντερνετικώς αναλφαβήτου γραίας είναι ίσης αξίας με αυτήν ψωνιστών του Άμαζον. 

Είναι βέβαιον κατ’ εμέ ότι της γριάς οφείλει να εκλαμβάνεται μαθηματικώς τουλάχιστον ότι έχει περισσοτέραν αξίαν. Διότι ο λόγος όστις σχηματίζεται με αριθμητήν το σύνολον των βιβλίων που κατέχει  και με παρονομαστήν το σύνολον που εξ αυτών έχει διαβάσει, τείνει στο εν προς ένα, ενώ παραλλήλως το μικρόν υποσύνολον των υφ' ημών διαβασμένων εξ ενός συνόλου  βιβλίων αποκτημάτων της πνευματικής λιγούρας μας, έχει κατά το περιεχόμενόν του ως εκ της φύσεως των δυνάμεων του ανθρωπίνου πνεύματος κατά το πλείστον λησμονηθεί, ούτως ώστε η γραία διαλάμπει με περισσοτέρας τας πιθανότητας παρά την προϊούσα φύρα της φαιάς ουσίας να κατέχει κατ' αναλογίαν μεγαλύτερον ποσοστόν αναγεγνωσμένης γνώσεως απ' ότι εμείς που λεγόμαστε και "διαβασμένοι". Και σαφώς περισσοτέραν μη αναγεγνωσμένην.

Κακά τα ψέμματα συνομήλικοί μου (δέκα χρόνια πάνω-κάτω δεν παίζουν ρόλο). Για παράδειγμα, η "ξένη" ή και "εξωτική" μουσική που παρά την ανυπαρξίαν διαδικτυακής αγοράς αγαπήσαμε και αποθησαυρίσαμε ως πολιτιστικόν φυλακτόν, όταν η πνευματική μας λίμπιντο εφηβικώς έθαλλεν, προέρχεται από ελαχίστους δυσεύρετους και πανάκριβους δίσκους εισαγωγής που ρεφενέ αγοράζονταν από ειδικά δισκοπωλεία για το διαθέσιμον πικ-απ ενός εκ της παρέας. Και που αν η βελόνα δεν έσκαβε την μίαν πλευράν του βινυλίου  ώστε να βγει απ’ την άλλη, τότε δεν είχαν συμπληρωθεί επαρκώς αι ημέραι (μετρημένες και σε χρήμα) για την αγορά του επομένου, αλλ’ ούτε και αι ημέραι της εμπεδώσεως. Το να αποκτάς με τα γεράματα ως ευχερές τικ συνεπάλληλον της μορφώσεώς σου την χρήσιν ηλεκτρονικής κάρτας αγορών, έχοντας [ξε]χάσει την πανήγυριν της νεανικής παρέας, είναι ένα υπαρξιακόν πρόβλημα. Και εκεί η γριά παραμονεύει με το γελάκι της κουτσομπολεύοντας, όχι στο φέησμπουκ, αλλά στη γειτονιά της. Ακόμα τίποτα δεν πάθαμε. Πού να μας κλείσουν και το ίντερνετ….. Εκεί να δεις υπαρξιακόν. 

Δεν θέλω να το σκέφτομαι ούτε για πλάκα ....

(Αλλά απορώ πώς και οι νυν θάλλοντες νέοι, οι ζυμωμένοι με την χρήσιν της διαδικτυακής εμπορικότητος, επέλεξαν δια της ψήφου των να την διακινδυνεύσουν. Μήπως το έκαναν άραγε για να εξαλείψουν αυτό το χάσμα γενεών μεταξύ της γραίας και εαυτών, συνθλίβοντας  το αμήχανον,  ίσως στα μάτια τους κομψευόμενον, ενδιάμεσον;)

-------------

πλάκα, (πλιάκα): στα αρβανίτικα σημαίνει γριά: 

Ου ντόκγι Πλάκα νγάγικγιούλιφταν ε κόσιτ: κάηκε η γριά απ’ το κουρκούτι, φυσάει και το γιαούρτι

Κινητή Βιβλιοθήκη

21 Ιουλίου 2015, 11.00 π.μ., χωριό Αρμόλια, εθνικός δρόμος, Νότια Χίος

Κινητές μονάδες Δημόσιας Κεντρικής Βιβλιοθήκης Χίου "ΚΟΡΑΗΣ"

-Απόψε θέλω κάτι να μου συμβεί.

Υποκείμενα αυτής της φράσεως δυνάμει όλοι οι ψυχικώς μη κινητικοί απέλπιδες, ελπίζοντες νίκην επί της ανίας. 

Η γκάμα του επιθυμητού επικειμένου μπορεί να παρασταθεί γεωμετρικώς ως άπειρα γραμμιαία τμήματα με σύμπτωτα είτε ασύμπτωτα σημεία εκκινήσεως, και αδιόριστα σημεία πέρατος – όχι σε επίπεδον αλλά σε στερεόν χώρον. Και μάλιστα υποψιασμένως για μερικούς, τα γραμμιαία αυτά τμήματα είναι επιπλέον καμπυλούμενα εξ αιτίας της υπάρξεως τετάρτης διαστάσεως. Ανυποψιάστως δε για τους περισσοτέρους, πιθανώς είναι και αγνώστως  αναπτυσσόμενα λόγω της σχεδόν βεβαίας αν και γνωστής εις ολίγους (κυρίως μοντέρνους φυσικούς και θεατάς ντοκιμαντέρ) υπάρξεως και άλλων διαστάσεων – ίσως, αν και αρχικώς γραμμιαίας συλλήψεως, βγάζουν από μέσα τους κάτι σαν τρίχες. 

Μακάρι αυτό που θα συμβεί να είναι η ευπώλητος έλευσις εξωγηίνων, έστω εχθρικών. 

Πτώχευση ή συχαρίκια

Σήμερον, ημέραν πανικοβλήτου πτωχεύσεως λέει,  δυο μαθητές μου στο Ωδείο πήραν δίπλωμα σύνθεσης. Όχι ευκατάστατοι: ο ένας κάτω του μέσου μισθωτός με δυο παιδιά, του άλλου ο πατέρας ελεύθερος επαγγελματίας ταλανιζόμενος.  Ο πρώτος είχε οργανώσει κέρασμα στο χώρο του Ωδείου για πάνω από 60 άτομα. Ο πατέρας του δεύτερου,  μας πήγε όλους του παιδιού του  δασκάλους και  φίλους, κάπου 15 άτομα, και μας κέρασε για τα επινίκια σε μια ταβέρνα. Δι' αυτού του τρόπου των επέτυχαν να αιωρείται ως μόνο ερώτημα αυτού μου του υπομνήματος αν αι μουσικαί συνθέσεις των διπλωματικών εξετάσεων ήσαν ωραίαι.... Αυτή κατ' εμέ εν τω συνόλω της ονομάζεται αφαιρετική ή  άπρακτος πράξις. 

Η παιδική Ευρώπη μου

Ως πλέον ασφαλή εξ όλων των ευρωπαϊκών χωρών δι’ εμέ αισθάνομαι την Ιταλίαν. Διότι εκεί είχε πάει για να σπουδάσει ο νονός μου λίγους μήνες μετά την βάπτισή μου και όταν μετά από έναν χρόνον επέστρεψε αμετακλήτως για λόγους οικονομικούς, μού έφερε δώρο τρεις πλαστικές μινιατούρες  εφίππων καουμπόηδων, με τους οποίους για λίγες μέρες έπαιξα στην αυλή πάνω σε ένα μικρό χαλάκι πεδιάδα, πριν μου τους υπεξαιρέσει πλανόδιος γανωματής.

Ο σφοδρός κατόπιν ενθουσιασμός μου δια την Ισπανίαν μέσω αφηγήσεων του ναυτικού πατέρα μου, αλλά κυρίως μέσω δίσκων 45 στροφών, προίκα των ταξιδιών του και μιας ανεξηγήτου επί εξάμηνον απουσίας του,  εν συνδυασμώ με φωτογραφίες καρτ-ποστάλ ταυρομαχιών, ουδεμίαν ασφάλειαν ψυχικήν μου ενέπνευσαν, παρά μόνον πίκρα, την πίκρα αυτήν του έρωτος που θέλεις και ενσυνειδήτως αποκλείεις.  

Δια την Αγγλίαν υπεχρεώθην. Εις φροντιστήρια αγγλικής γλώσσης και δια των ανοήτων κατ’ εμέ τραγουδιών των Μπήτλις. Παρομοίως και δια την Γαλλίαν, συντελούντος εις την όλην μειονεξίαν της του Αρζναβούρ,  παρότι η εις Παρισίους εκλάμψασα κατά των καλλιγράμμων ποδών της υπονοήσεις καθηγήτρια μου των Γαλλικών στο γυμνάσιο ήτο εξωτικώς δια την δεκαετίαν του ’70 ωραιοτάτη και ενδυματολογικώς πρωτοπόρος.

Αι άλλαι, Ελβετίαι, Βέλγια, Ολλανδίαι καθώς και η Σκανδιναβία άπασα ήσαν χωριά της αντιλήψεώς μου, θαυμάσια ίσως, δια πτωχούς ωστόσον λόγους. Η Πορτογαλία ανέκαθεν μια ορθογραφική απορία: αν γράφεται με ένα ή με δύο λάμδα. Η Γερμανία συχνή οικογενειακή κατοχική αφήγησις.  Η δε Ανατολή της επικρατείας των Σοβιέτ κινούσε ενστικτώδη τάσιν αυτοπεριφρούρησης αιτιαζομένην εις τας  εκ του σχολικού εγχειριδίου της Βυζαντινής Ιστορίας περιγραφάς της πρώτης πολιορκητικής της Πόλεως καθόδου των Ρως με μονόξυλα.

-Ουν καφέ βι πρέγκο.

-Μπουόνα σέρα. Μπουόνα νόττε.

-Σινιορίνα…. μα τσε μπέλλα….

-Κατενάτσιο. Καρμπονάρα. Μπέλλα Βίστα.

Ανέτως επιβιώνεις ακόμη και τώρα με αυτά τα κουτσοϊταλικούλια….. τουλάχιστον εις την Σινετσιτά.

-Πιάνο ραγκάτσι. Ιο βόλιο ντορμίρε.

-Λα Λούνα, λα Λούνα….

Η δίαιτα στην αγορά του Αλ Χαλίλι....

Το περίεργον της προθερινής διαίτης σχηματίζεται κατά την ώραν εκείνην που έχεις όρεξιν. Η όρεξις είναι ένα είδος ιδεοληπτικού μετασχηματισμού βασικών ενστικτωδών κινητοποιήσεων του σώματος. Δεν πεινάς ακριβώς. Έχεις όρεξιν. Όρεξιν να πεινάσεις, γνωρίζοντας ότι γενικώς κάποιες ώρες κάθε μέρα πεινά ο άνθρωπος.

Αυτή η προοιμιακή παράγραφος θα μπορούσε, αν της το επέτρεπε το κατά συνείδησιν δύστροπον και ακανόνιστον γλωσσικό μου ιδιοσκεύασμα, να είναι μια εις τας Δυτικάς αγοράς εμπορικότατη εισαγωγή τυχούσης ειδικής φίτνες ιδεολογίας, συνδεδεμένης αρρήκτως μετά της αρεστότητος – νεολογισμού πιθανώς. Κατ’ αυτήν την ιδεολογίαν θα ανεπτύσσετο μέθοδος δια της οποίας η πείνα θα ανεδεικνύετο υποχρεωτικώς κυρίαρχος, με αποτέλεσμα, της ορέξεως ταπεινωθείσης, το χάσιμο μερικών κιλών. Και επειδή η πείνα, αν το καλοσκεφτείς, είναι μια γλυκυτάτη σχεδόν ερωτικώς σαδιστική ύπαρξις εν συγκρίσει προς την δίψαν, τα φρικτά βασανιστήρια της οποίας είναι ακαταμάχητα, ιδού μία θέσις ή και  αξία όπου έχει η μεταφορά «διψά για δόξα», γνωστού όντος ότι τα μοντέλα δώδεκα ώρες πριν την πασαρέλα δεν βάζουν νερό στο στόμα τους.

Το έργον της προθερινής διαίτης και τα περί αυτό είναι λοιπόν οικοδομήματα πληροφορικής υποστάσεως. Είναι να σου πει κάποιος με εξειδικευμένον μανδύα ότι ζεις ή δεν ζεις ένα δράμα επ’ ολίγας εβδομάδας ή μήνας προ των θερινών διακοπών καθώς επιχειρείς την υποταγήν της ορέξεώς σου. Διότι αν ζεις το δράμα όντως, τότε πιθανώς πεινάς και διψάς μέσα στο καμιόνι που σε μεταφέρει μάλιστα αχρόνως, στα σκλαβοπάζαρα κάποιας στις μέρες μας όχι και τόσον  ειδυλλιακής εγγύς Ανατολής.