Το φόντο πάντα θα ‘ναι πράσινο.
Περιποιημένο.
Πρωί αξημέρωτα οι κηπουροί
φρεσκάρουν το γκαζόν,
καρατομώντας τη δροσιά,
το μαξιλάρι που ‘γειρε
κι αποκοιμήθηκε ο αχός
των αρχαίων θεατών
που χτες το βράδυ υπνοβατούσαν.
Και αφουγκράζεσαι αν θέλεις την ηχώ,
το βούισμα των πραματευτάδων
πού ‘ρχεται πίσω απ’ τη Στοά,
ενώ το μάτι σου κρατά ακόμα
τις ενοχές μαρμαρωμένες
στα ίχνη απ’ των Ζανών τα πέλματα.
Πάλι ψηλόλιγνες κοπέλες με χλαμύδες
και σανδάλια βλέπεις
ν’ ακροπατούνε το χορό.
Ζωγραφιές είναι.
Το τύμπανο
που το βήμα σου αλαφραίνει
δεν θα το ακούσεις πια.
----------------------------------
Zάνες, ή Ζήνες (πληθ.): (Ζεύς, Διός ή Ζανός-Ζηνός), αγάλματα του Διός τα οποία υπεχρεούντο να αναθήσουν ιδίοις εξόδοις εκείνοι οι αθλητές των Ολυμπιακών αγώνων που με απάτη είχαν νικήσει. Στη βάση κάθε αγάλματος εχαράσσετο το όνομα του δόλιου αθλητού. Τα αγάλματα αυτά, εν σειρά, βρίσκονταν στο χώρο της αρχαίας Ολυμπίας, μεταξύ του Μητρώου έξω από τον ναό της Ήρας και της εισόδου του Σταδίου , κατά μήκος του εξώστη των Θησαυρών - σήμερα σώζονται μόνον οι βάσεις 16 τέτοιων χαλκίνων αγαλμάτων.
Στοά της Ηχούς: στοά στην "πλάτη" του πρανούς του σταδίου της αρχαίας Ολυμπίας, με κιονοστοιχία, διακοσμημένη με ζωγραφιές, περίφημη για το φαινόμενο της ηχούς που εδημιουργείτο εντός της. Λειτουργούσε ως θεραπευτήριο των Μουσών, της ποίησης της μουσικής. Κατά την περίοδο των ρωμαϊκών χρόνων εγκαταστάθηκαν στους χώρους της μικρομάγαζα που πουλούσαν αναμνηστικά των αγώνων και θρησκευτικά αναθήματα.
και ανώνυμός τις παρηγορεί,(σαν το αηδόνι του τραγουδιού μετά το ποίημα):
Αχ, δεν είναι η πρωτοτυπία που ξεσηκώνει την καρδιά.
Τι σημασία έχει,
αν το αηδόνι πρώτο ελάλησε
ο κορυδαλλός ή ο Αρχίλοχος;
Το τρυφερό κλαδί της μυρσίνης στα χέρια της
τον έκανε να αγαπάει τη ζωή,
και οι τιμές και τα βραβεία ασήμαντα.
Χάρισμά τους η ασπίδα!
Γιατί όντε στα χέρια τους σα χρυσό τόπι σε παίζουν
η ζωή και ο οργασμός,
χρεία δεν έχεις,
ούτε ονόματος,
ούτε παραμυθίας.
Ευχή -παράπονο συνάμα είναι-
το κάθε τι που την καρδιά μας τη σκιρτά,
το κάθε τι το που το βήμα αλαφραίνει,
σύντροφο νά 'χουμε ως τα στερνά.
Ως τα στερνά που, σαν τον ορίζοντα,
όσο παν και ξεμακραίνουν
για όσους ταξίδι τη ζωή τους κάμαν.
Όσους την ομορφιά ζωγράφισαν σα σύντροφό τους.
Ούτε πρωτότυπη,
ούτε αποδεικταία θέλω νά 'ναι,
μόνο κραταιά και συνεχής
η αγωγή μου προς το παν,
η αγάπη μου προς όλα.
Ποιητή μου* σου εύχομαι, κι αν έχασες
το τύμπανο, άλλο μη χάσεις
απ' όσα το βήμα σου αλαφραίνουνε
ωραία.
*συμπάθα μου το "μου"
γιατί από συμπάθεια είναι.
--------------------------------------------------------------------------
Σ' ευχαριστώ ανώνυμε φίλε,
σου αφιερώνω αυτό το τραγούδι:
18 σχόλια:
Ζωγραφιά, κι επειδή ξέρω την ιστορία που δεν λέει αλλά αναστενάζει, θλιμμένο.
Ευχαριστώ dsyk. Όταν έχεις φίλους, έχεις παρηγορία.
ουφ
Να σας ρωτήσω κάτι κ. Μπερεκέτη;
Την εποχή της διοργάνωσης των Ολυμπιακών αγώνων στην Ελλάδα ποιές άλλες φυλές οργάνωναν κάτι παραπλήσιο;
Αγαπητέ ανώνυμε, δεν μπορώ να ανιχνέυσω την αιτία της ερώτησής σας, πολλώ μάλλον εφόσον διαφαίνεται ότι γνωρίζετε και την απάντηση.
Ίσως φαντάζεστε ότι κάτι υπονοώ σε αυτό το ποίημα. Και όντως υπονοώ. Υπονοώ την βαθειά μου συγκίνηση, επειδή δεν θα ξαναγράψω πλέον μουσική για τις χορογραφίες της Μαρίας Χορς για την Τελετή Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας. Ούτε και η Μαρία Χορς πλέον θα χορογραφήσει την Τελετή.
Μάλλον υπάρχει παρανόηση.
Επαναλαμβάνω προσθέτοντας στο αρχικό μου ερώτημα και το παρακάτω:
Την εποχή διοργάνωσης ολυμπιακών αγώνων στην Ελλάδα υπήρχε μουσική τέχνη ανεπτυγμένη εξίσου και σε άλλους λαούς;
(παρακαλώ, απαντήστε μου χωρίς να προσπαθείτε να ανιχνεύσετε τίποτε που να υπονοείται)
Κύριε Ανώνυμε,υπήρχαν ή όχι άλλες 'φυλές' που να διοργάνωναν κάτι παρόμοιο,το σίγουρο είναι πως σήμερα, οι ίδιες 'φυλές' δεν θα άφηναν την ιστορία τους να γίνει αποκαΐδια,ούτε θα επέτρεπαν σε καμία κυβέρνηση να χορεύει πάνω στις στάχτες,ικανοποιημένη που κάηκαν μόνο 'μερικά δεντράκια'.
ΦανηΠαπ.
Αγαπητέ ανώνυμε, συγγνώμη αν κάτι παρανόησα (άλλωστε τα μπλογκ φημίζονται για τις παρανοήσεις που γεννούν, μιας και ο γραπτός λόγος των μπλογκ έχει τις αδυναμίες τού γραπτού και τις αδυναμίες τού προφορικού λόγου.)
Για να απαντήσω στο πιο πρόσφατο ερώτημά σας το καθαρά μουσικό, θα πρέπει να γράψω κάτι πολύ εκτενές και νομίζω περιττό από τη στιγμή που υπάρχουν πολλά και άριστα σχετικά συγγράμματα. Για να βρείτε κάτι το συμπαγές που απαντά σε πολλά ερωτήματα περί την μουσική, σας συνιστώ το ΑΤΛΑΝΤΑ ΤΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ, είναι δίτομος και θα τον βρείτε σε οποιοδήποτε μουσικό βιβλιοπωλείο, αλλά και σε μερικά κεντρικά βιβλιοπωλεία. Υπάρχει σε αυτόν ένα εξαιρετικό ιστορικό σχεδίασμα που περιλαμβάνει την ιστορία των μουσικών πολιτισμών της αρχαιότητας και μεταξύ αυτών πολιτισμούς μουσικούς αρχαιότερους του ελληνικού, όπως τον αιγυπτιακό, τον βαβυλωνιακό, τον ασσυριακό, τον σουμεριακό.
Η έννοια όμως της "ανάπτυξης" που περιέχεται στο ερώτημά σας, απαιτεί μιαν αξιολογική κρίση που ενώ φαινομενικά θα πρέπει να είναι τεχνική, άρα να απαντάται επιστημονικά, ουσιαστικά είναι συναισθηματική και απαντάται βιωματικά. Θα πρέπει δηλαδή να βρούμε π.χ. τους Αιγυπτίους μεταξύ του 8ου π.Χ. αιώνα και του 5ου μ.Χ. (εποχή αδιάκοπης τέλεσης των Ολυμπιακών αγώνων) και να τους ρωτήσουμε πώς βρίσκανε την μουσική τους σε σύγκριση με την αντίστοιχη ελληνική, αν την είχαν ακούσει (και αντιστρόφως).
Για το πρώτο ερώτημά σας, που αφορά στην διοργάνωση αγώνων ανάλογων με τους Ολυμπιακούς από άλλες φυλές, παραλλήλως χρονικά, εγκυκλοπαιδικώς δεν γνωρίζω κάτι. Θα πω επίσης ότι δεν γνωρίζω και κάποιο αντίστοιχο ποιητικό είδος με αυτό του Πινδάρου, αναπτυγμένο σε άλλους πολιτισμούς. Όπως επίσης δεν γνωρίζω αντίστοιχο ιστορικό παράδειγμα με αυτό ενός αυτοκράτορα επικυρίαρχου , όπως ο Νέρων, που στέφεται νικητής δαφνηφόρος σε μία διοργάνωση υψίστης ιστορικής σημασίας για τους επικυριαρχουμένους εφευρέτες της Ιστορίας.
Προς τον, ή την ΦανηΠαπ: συμφωνώ απόλυτα με το εξαγόμενο συμπέρασμα στην απόδοση της υπόθεσής σας.
Προς τον κύριο Μπερεκέτη
Νομίζω πως δεν υπάρχει λόγος να ζητάτε συγγνώμη για την διαδικτυακή παρανόηση. Έχει κι αυτό τη χάρη του πέρα από τα όποια άλλα πλεονεκτήματα που προσφέρει το δίκτυο γενικά.
Αν δεν σας πειράζει, και αφού σας ευχαριστήσω για την ενδιαφέρουσα πρόταση μελέτης του μουσικού Άτλαντα, επιτρέψατέ μου έστω και καθυστερημένα μερικές ακόμη ερωτήσεις και σχόλια, για να καταλήξω στο ζητούμενο.
Η σκέψη σας, ότι πρέπει να γυρίσουμε μάλλον πίσω στο χρόνο (περίπου στην εποχή του Ομήρου), ώστε να μπορέσουμε να αξιολογήσουμε την μουσική τέχνη των άλλων λαών, συνιστά ασφαλώς ουτοπία.
Αν και θα μπορούσαμε να κάνουμε το ταξίδι στο χρόνο μέσω της προσπάθειας αναπαραγωγής των αρχαίων μελωδιών, κάτι το οποίο έχετε ήδη επιχειρήσει, ή κάνω λάθος;
Θα γινόταν ίσως και με αυτόν τον τρόπο να μου απαντήσετε στο περί μουσικής αξιολόγησης των πολιτισμών ερώτημά μου.
Ωστόσο, εξακολουθεί να είναι πιο εύκολο εμείς οι σύγχρονοι να κοιτάξουμε απλώς πίσω στο χρόνο δεδομένου ότι έχουμε βιώσει φυσικά 28 περίπου αιώνες επιπλέον (παίρνοντας σαν αρχή την χρονική περίοδο που συζητάμε) κι έχουμε εξαιτίας αυτού του γεγονότος αποκτήσει πολύ πιο ανεπτυγμένη κρίση σχετικά με την αξιολόγηση των περασμένων.
Οπότε πιστεύω ότι το ερώτημά μου μπορεί κάλλιστα να απαντηθεί καθαρά τεχνικά.
Εσείς λοιπόν, ποιόν λαό πλην του ελληνικού θεωρείτε καταρτισμένο μουσικά;
Ποιού σουμέριου, βαβυλώνιου, αιγύπτιου, ινδού, ή κινέζου μουσικού αναγνωρίζετε την μοναδική και καθοριστική προσφορά στην ιστορία της μουσικής;
Με λίγα λόγια δηλ. και σύμφωνα πάντα με τις πηγές και τα μνημεία που έχουν διασωθεί, ποιός κατά τη γνώμη σας αλλόφυλος «μουσικός ανήρ» συνέβαλε τα μέγιστα στην καλλιέργεια και ανάπτυξη της μουσικής τέχνης;
Αναφέρω μόνο επιγραμματικά για μας ότι οι μουσικές θεωρίες των Ορφικών, των Πυθαγόρειων, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη –και φυσικά όχι μόνο αυτών-«αποτυπώθηκαν» ιστορικά ως εξής:
Πεντατονικό μουσικό σύστημα, σύνδεση και σχέση μουσικής με μαθηματικά και αστρονομία (τετρακτύς, αρμονία σφαιρών, ή σύμπαντος), πρακτική μουσικοθεραπείας, κάτι που μόλις πρόσφατα παραδέχεται η επιστήμη (και προέρχεται από την θεωρία των αρχαίων Ελλήνων περί ψυχοσωματικής επίδρασης της μουσικής διά της χαλιναγώγησης των παθών και επιθυμιών), θεραπεία Κολυβαντιώντων, κάθαρση μέσω παιάνων και επωδών και άλλα.
Ακόμη, είχαμε τους μουσικούς αγώνες, οι οποίοι λάμβαναν μέρος παράλληλα με την τέλεση των ολυμπιακών.
Όλα αυτά, αν μην τι άλλο, δεν φανερώνουν υψηλό μορφωτικό και πολιτιστικό επίπεδο ημών των Ελλήνων κατά τους προχριστιανικούς αιώνες;
Τέλος, θα σας ήταν δύσκολο να μου αναφέρετε τη δική σας άποψη για την φυλετική καταγωγή που πιστεύετε ότι έχει η απαρχή και η αφετηρία της μουσικής;
υγ. Σχετικά με την άγνοιά σας για την ύπαρξη φυλών που τελούσαν Αγώνες κατά το αρχαιοελληνικό πρότυπο ομολογώ κι εγώ την ίδια άγνοια. Νομίζω ότι αν υπήρχαν, θα τους γνώριζε πρώτη η ιστορία.
Θα ήθελα να παρέμβω στη συζήτησή σας με ένα σύντομο σχόλιο αποκλειστικά για την Ευρωπαϊκή μουσική.
Επισήμως (Palisca, Grout, Prout, Neff και σε άλλα εγχειρίδια) δεν αναγνωρίζεται κανείς εξωευρωπαίος συνθέτης (σουμέριος, ινδός, πέρσης κλπ) ως καθοριστικός παράγων, ή έστω και με συμβολική προσφορά στην εξέλιξη της. Το De Institutione Musica (6ος αι.) του νεαρού τότε Βοήθιου (περ.480-524/26) αντλεί ολοκληρωτικά από του έλληνες θεωρητικούς (Πυθαγόρας, Ευκλείδης, Αριστόξενος, Πτολεμαίος) και διατηρεί το σχήμα του quadrivium. Το «μήνυμα» που εκπέμπει το εγχειρίδιο είναι ότι η μουσική είναι η επιστήμη των αριθμών και των αριθμητικών αναλογιών όπως αυτές μεταφράζονται μουσικά σε διαστήματα, σύνθεση κλιμάκων και χόρδισμα οργάνων. Είναι πολύ πιθανόν οι θεωρίες των Ελλήνων να ήταν δανεισμένες ή δανεισμένες και επεξεργασμένες από άλλους προγενέστερους ή και σύγχρονους των πολιτισμούς (το Πυθαγόρειο Θεώρημα ήταν γνωστό από το 1860 π.Χ περίπου). Δεν αναφέρεται εμμέσως ή αμέσως κάποιο όνομα όμως εξωευρωπαίου μουσικού ή θεωρητικού της μουσικής. Η επαφή τρίτου τύπου μεταξύ Ευρώπης και άλλων μουσικών πολιτισμών τοποθετείται χρονικά στην Έκθεση των Παρισίων 100 χρόνια μετά την Γαλλική Επανάσταση, τότε που ο νεαρός Debussy άκουσε και «κατάλαβε» μια ορχήστρα gamelan. Τα πρώτα παιδιά του γάμου Δύσης και Ανατολής μεγαλώνουν μέσα στον 20ο αι. και όταν ωριμάζουν γίνονται Partch, Hovahness, Cage και από την άλλη όχθη Takemitsu.
Αχ Μπερεκέτη μου, η ποιητική σου θλίψη έγινε ιστορικο-μουσικολογική συζήτηση. Ακουμπά κανείς στον ήχο, αλλά ακουμπά και στον αριθμό για ανακούφιση…
Πολλά τα θέματα για να θιγούν στο χώρο των σχολίων. Θα αναγκαστούμε να συμπεριφερθούμε ομολογητικά για να απαντηθούν και δεν υπάρχει άλλη βία γι αυτό πλην αυτής που ασκεί ο χώρος.
Να περιοριστώ μόνο σ' αυτό που αφορά στην επωνυμία του επιστήμονα ή του καλλιτέχνη. Αυτό φανερώνει ένα σημείο πολιτισμικής καμπής, όπου ο διανοούμενος αλλά και ο τεχνίτης αποκτά πρόσωπο. Αυτό είναι η μεγάλη κατάκτηση του ελληνικού πολιτισμού. Ως και ο ζωγράφος των αγγείων, ακόμα και αν ήταν μέτοικος ή απελεύθερος ή και δούλος έχει αφήσει το ίχνος του πάνω στο αγγείο υπογράφοντας: "ο τάδε εποίη", "εγώ το 'φτιαξα". Αυτό το "εγώ το 'φτιαξα" , "εγώ το είπα" είναι η πεμπτουσία των κατακτήσεων του ελληνικού πολιτισμού, κατά τη γνώμη μου. Διότι η τεχνική, η γνώση, είναι φανερό ότι και σε άλλους πολιτισμούς, και σε άλλους λαούς υπήρξε, νωρίτερα απ' ότι φανερώθηκε στον ελληνικό. Ο ανθρωποκεντρισμός του ελληνικού πολιτισμού όμως, μας δίνει ακόμα και σήμερα τη δυνατότητα να προβληματιζόμαστε και να συζητάμε.
Διότι είτε πούμε η εποχή του Περικλή, είτε πούμε η εποχή του Ικτίνου και του Καλλικράτη, έχουμε δηλώσει την ίδια εποχή: την εποχή που φτιάχτηκε η Ακρόπολη, την εποχή του αρχαίου κλασσικισμού. Ενώ μπορούμε να πούμε μόνον "η εποχή του Χέοπα" και ίσως μόνον "η εποχή του Μπιλ Γκέητς".
Μια παρένθεση επιτρέψτε μου κ. Μπερεκέτη.
Το ερώτημα απευθύνεται στον "dsyk", που έγραψε το εξής:
"το Πυθαγόρειο Θεώρημα ήταν γνωστό από το 1860 π.Χ περίπου."
Πού το βρήκατε αυτό γραμμένο κ.dsyk;
Το Πυθαγόρειο Θεώρημα, τα εμβαδά απλών γεωμετρικών σχημάτων, τα κλάσματα (με αριθμητή 1 - Αίγυπτος) και πολλά άλλα μαθηματικά θεωρήματα, αλλά και πρακτικά μαθηματικά ήταν αιώνες πριν τους Έλληνες γνωστά. Μερικοί μαθηματικοί τύποι δεν ήταν ακριβείς (εμβαδόν τραπεζίου για παράδειγμα) και το π ήταν χοντρικά μεν, αλλά υπολογισμένο. Δεν χρειάζεται να αναφέρω βιβλιογραφία, και το συντομότερο βιβλίο Ιστορίας Μαθηματικών τα αναφέρει (έστω και μια βόλτα στην Πρωτοπορία θα σας πείσει). Το καινούριο και σπουδαίο που έφεραν οι πρόγονοί μας ήταν η απόδειξη, το θεμέλιο της Πρώτης και Καθαρότερης των Επιστημών. Έκαναν εκπληκτικά πράγματα, έκαναν και λάθη όμως και αυτοπεριορίστηκαν (γεωμετρική θεώρηση της Άλγεβρας για παράδειγμα). Το σωστό είναι να πούμε, Έλληνες στην κορυφή, αλλά πλάι τους και λίγο παρακάτω (ίσως και πολύ) Ινδοί, Αιγύπτιοι και αργότερα Άραβες (σημαντικότατη η προσφορά τους ως κιβωτού της γνώσης των ελλήνων αλλά και ως συνεχιστές της).
Κύριε Ανώνυμε μου δίνεται την εντύπωση από τις ερωτήσεις σας ότι πιστεύετε ότι τα πάντα τα έκαναν οι Έλληνες. Μπορεί να κάνω και λάθος, αλλά αν δεν κάνω, "αυτό" που το βρήκατε γραμμένο;
Είπα κι εγώ ότι ήταν ιδέα μου η ορολογία περί φυλών που χρησιμοποιεί ο κύριος Ανώνυμος,αλλά,μάλλον,το συμπέρασμα στην απόδοση της υπόθεσής μου, ήταν σωστό. Πέρα από το γεγονός ότι ο κύριος Ανώνυμος έδωσε το έναυσμα για έναν διάλογο προβληματισμού ως προς το ποιος έκανε πρώτος τι, δεν παύει ο λόγος του να παραπέμπει σε άλλες εποχές.ΦανηΠαπ.
Κύριε dsyk, αυτό που λέτε ότι ήταν ήδη γνωστό σαν πυθαγόρειο θεώρημα, δεν ήταν τίποτε άλλο, παρά ένα πρακτικό θέμα, όπως κι εσείς γράφετε, μία απλή παρατήρηση δηλαδή, την οποία ο καθένας μπορεί να κάνει ανεξαρτήτως φυλετικής καταγωγής και γνωστικού επιπέδου.
Οπότε, σας επαναλαμβάνω την ερώτηση:
Ποιός Αιγύπτιος επιστήμονας (μαθηματικός) διετύπωσε κάποιο θεώρημα πριν τον Πυθαγόρα και ποιό ακριβώς ήταν αυτό το θεώρημα;
Να κάνω ακόμη δύο ερωτήσεις, σ’ εσάς και τον κ. Μπερεκέτη:
Πρώτον: Μπορείτε να μου αποδείξετε ότι οι Αιγύπτιοι (αλλά και οι υπόλοιπες προαναφερθείσες φυλές) υπήρξαν αρχαιότερες ημών των Ελλήνων;
Και δεύτερον: τι είναι αυτό τελικά που «δεν πήραν από εμάς»;
υγ. ο Μπιλ Γκέητς και ο Χέοπας δεν πρωτοτύπησαν κ. Μπερεκέτη, αλλά αυτό μάλλον είναι δύσκολο να εξηγηθεί μέσα στο χώρο σχολίων ενός μπλογκ
Αχ, δεν είναι η πρωτοτυπία που ξεσηκώνει την καρδιά.
Τι σημασία έχει,
αν το αηδόνι πρώτο ελάλησε
ο κορυδαλλός ή ο Αρχίλοχος;
Το τρυφερό κλαδί της μυρσίνης στα χέρια της
τον έκανε να αγαπάει τη ζωή,
και οι τιμές και τα βραβεία ασήμαντα.
Χάρισμά τους η ασπίδα!
Γιατί όντε στα χέρια τους σα χρυσό τόπι σε παίζουν
η ζωή και ο οργασμός,
χρεία δεν έχεις,
ούτε ονόματος,
ούτε παραμυθίας.
Ευχή -παράπονο συνάμα είναι-
το κάθε τι που την καρδιά μας τη σκιρτά,
το κάθε τι το που το βήμα αλαφραίνει,
σύντροφο νά 'χουμε ως τα στερνά.
Ως τα στερνά που, σαν τον ορίζοντα,
όσο παν και ξεμακραίνουν
για όσους ταξίδι τη ζωή τους κάμαν.
Όσους την ομορφιά ζωγράφισαν σα σύντροφό τους.
Ούτε πρωτότυπη,
ούτε αποδεικταία θέλω νά 'ναι,
μόνο κραταιά και συνεχής
η αγωγή μου προς το παν,
η αγάπη μου προς όλα.
Ποιητή μου* σου εύχομαι, κι αν έχασες
το τύμπανο, άλλο μη χάσεις
απ' όσα το βήμα σου αλαφραίνουνε
ωραία.
*συμπάθα μου το "μου"
γιατί από συμπάθεια είναι.
Θυμήθηκα εκείνη την ελληνική κωμωδία (πολύ πικρή), όπου οι δύο πρωταγωνιστές πλάθουν τον μύθο πως το όνομά τους είναι Ωνάσης και Νιάρχος. Ένα τέτοιο εύρημα, στον κόσμο μιας ταινίας , οδηγεί μόνο σε ευτράπελες καταστάσεις. Όμως στην αληθινή ζωή, φανερώνει μια βαθιά έλλειψη, μιαν αναπηρία πνευματική, μιαν ανικανότητα να διακρίνεις και φυσικά να πιάσεις το νήμα από κει που τώρα βρίσκεται.
Ο πιο κοντινός συγγενής στα έργα της Ακρόπολης είναι η μηχανή. Ο ελληνικός ναός είναι κυρίως μια εφεύρεση, η υλοποίηση μιας αφηρημένης σύλληψης. Δεν έχει ίχνος κονιάματος, είναι συναρμολογούμενος, έχει σχεδιαστεί και τα κομμάτια του κατασκευαστεί μακριά απ’ τον τόπο οπού βρίσκεται στημένος.
Κι αν ο σημερινός άνθρωπος έχει συνδέσει την μηχανή με τον ωφελιμισμό, με την αύξηση της απόδοσης, με το γιγάντωμα των έργων του, ο ελληνικός ναός συνδέεται με την γέννηση του ορθολογισμού, της ικανότητας να σχηματίζεις και να συνταιριάζεις κομμάτια (ας είναι και μαρμάρινα), σε μια κατασκευή που υπερβαίνει τα αρχικά συστατικά της.
Εκείνο που συγκρούεται με τον τρόπο σκέψης του Μοντέρνου ανθρώπου, όταν διαβάζει ένα σχέδιο αναπαράστασης ενός ελληνικού ναού, είναι ότι οι μορφές του είναι όλες δάνεια ενός παλιότερου ξύλινου τύπου. Κι ότι ακόμη και το στατικό σύστημα της δοκού επί στύλου είναι τελείως ακατάλληλο για το υλικό απ’ το οποίο είναι κατασκευασμένος. Αυτό στα μάτια του τον κάνει άσχημο όσο το πλαστικό που μοιάζει ξύλο ή δέρμα ή γενικά αυτό που θέλει να είναι κάτι που δεν είναι. Όμως η συγκίνηση που βιώνει μπροστά στο αποσυναρμολογημένο ερείπιο είναι ακριβώς αυτή, ότι δηλαδή αισθάνεται μέσα του να φουσκώνει ο άνθρωπος εφευρέτης, αυτός που μπορεί να στήνει μηχανές και να τις λειτουργεί.
Μια ίδια συγκίνηση αισθάνεται κανείς ,όλοι έχουν βρεθεί, μπροστά στο ερείπιο μιας εγκαταλελειμμένης μηχανής. Στα σταφύλια της οργής ψάξτε να βρείτε το κεφάλαιο όπου η οικογένεια που μεταναστεύει, αναγκάζεται να βρει τρόπο να διορθώσει το ερείπιο ενός φορτηγού που χρησιμεύει για να μεταφέρει τα υπάρχοντά της. Μόνο με ενός τέτοιου είδους περηφάνια μπορεί ο σημερινός κάτοικος αυτού του τόπου να προσεγγίζει το παρελθόν του. Μιας πατρίδας εξάλλου που οι μόνες μηχανές που ξέρει πια να φτιάχνει είναι αυτές που τρωνε τα παιδιά της.
Κύριε Ανώνυμε, ο πρώτος Αιγύπτιος μαθηματικός, αστρονόμος, ποιητής και τέκτων που διετύπωσε θεωρήματα πριν τον Πυθαγόρα (4 τον αριθμό), ήταν ο αείμνηστος Χαβδούλ Αλχαζίντ ο κουλός. (25ος αιώνας π.Χ. περίπου). Charles Bigls : Επιστήμη στο λυκόφως των πολιτισμών, εκδόσεις Καστανιώτη 1984.
Δημοσίευση σχολίου