ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΒΙΖΥΗΝΟ

Το κείμενο έχει δημοσιευθεί και στο HOTEL MEMORY, εκεί θα βρήτε και άλλα κείμενα άλλων μπλόκερς πάνω στο ίδιο θέμα.

Την επιμέλεια του αφιερώματος και τον συντονισμό είχε η Κατερίνα Ζαρόκωστα. Μάλλον φθινόπωρο του ΄94, αν όχι του ’95 ή και του ΄96. Εορτασμός των εκατό χρόνων από τον θάνατό του. Η εκδήλωση ήταν προγραμματισμένη κατά τα τέλη Οκτωβρίου και θα γινόταν μέσα στο Δρομοκαΐτειο, εκεί που ο Βιζυηνός αποχαιρέτησε. Ο εγκλεισμός του ήταν αποτέλεσμα της στοργικής φροντίδας των φίλων του. Είχε ερωτευτεί παράφορα μιαν δεκατετράχρονη, είχε στολίσει άμαξα, είχε φορέσει στεφάνι στα μαλλιά και όλος αισιοδοξία πήγαινε να την ζητήσει σε γάμο…..
Με την κυρία Ζαρόκωστα συναντηθήκαμε στο Πρότυπο Μουσικό Κέντρο Πειραιά. Ήθελε να αναλάβω την μουσική επένδυση-διάνθιση, μιας σειράς αποσπασμάτων από κείμενα του Βιζυηνού. Βραδιά αναλογίου. Η μουσική θα έπρεπε να μεταφέρει το κοινό στην εποχή, στους χώρους και στο κλίμα των κειμένων.
Νάι, κανονάκι, ούτι, κρουστά. Μελαγχολικές ανάσες από το νάι, κάποιοι σκοποί της Ανατολικής Ρωμυλίας, ανατολίτικη λόγια μουσική της εποχής. Ειδικά πράγματα, δηλαδή. Όλα προσχεδιάστηκαν σωστά με επαγγελματισμό, κάναμε μουσικές πρόβες και έφτασε η βραδιά της παρουσίασης.
Στο Δρομοκαΐτειο φτάσαμε νωρίς το απόγευμα, για πρόβα ήχου και σκηνική πρόβα.
Ήμουν, υποτίθεται, προετοιμασμένος για την επαφή με τους τροφίμους, οι οποίοι περιφέρονταν ειρηνικά, ο καθένας τους αγκυλωμένος στην γκριμάτσα του και την κινησιολογία του, αινίγματα για μας τους ψυχικά υγιείς. Καθ΄ όλη τη διαδρομή, από την πύλη μέχρι τον χώρο της εκδήλωσης, μου την έπεφταν για τράκα τσιγάρο, ή για χαρτζιλίκωμα. Μανιακοί καπνιστές, το τσιγάρο δεν το ρουφάνε δεύτερη ρουφηξιά. Το καταπίνουν. Αρκετή ψύχρα για την εποχή και όσο έπεφτε το βράδυ τρέμαμε από το κρύο, μαζεύτηκαν σύννεφα, πέσανε μερικές ψιχάλες, καθυστερούσαν οι επίσημα προσκεκλημένοι, άνθρωποι της διανόησης, στελέχη υπουργείων, ευαισθητοποιημένοι πολίτες και αργούσαμε να αρχίσουμε, αλλά διασκεδάζαμε την αναμονή μας έχοντας πιάσει κουβεντούλα με τους τροφίμους που από νωρίς είχαν γεμίσει σχεδόν το υπαίθριο αμφιθέατρο. «Μια χαρά αθρώποι», τους βρήκα. Ήταν και ένας, ο Ρούσσος, που ήρθε και πασπάτεψε όλα τα όργανα, κυρίως τα κρουστά. Κάποτε μαζεύτηκαν και οι επίσημοι, ακολούθησαν οι λόγοι περί του επιτελουμένου εν τω ιδρύματι έργου, μνημόσυνες αναφορές από επίσημα χείλη, και εν τέλει ήρθε η ώρα μας.
Μελαγχολικές ανάσες από το νάι, κείμενο, σκοπός αρ. 1 από την Ανατολική Ρωμυλία, κείμενο, σκοπός αρ. 2 από την Ανατολική Ρωμυλία, κείμενο, μελαγχολικές ανάσες από το νάι και ακολούθως χουσεϊνί σεμάυ του Ζαχαρία του χανεντέ, κείμενο, μελαγχολικές ανάσες από το νάι, μόρμυροι δυσφορίας από τροφίμους, η υγρασία μετέβαλλε σταδιακώς τους κτύπους μου στο μπεντίρ σε γδούπους, κείμενο, μελαγχολικές ανάσες από το νάι, και ξάφνου μια οιμωγή. Παγώσαμε οι επί σκηνής. Είχαμε κόντρα τα φώτα, αλλά διέκρινα τον Ρούσσο να έχει αρχίσει αυτή την χαρακτηριστική ρυθμική κίνηση του σώματος πάνω κάτω, όπως κάνουν οι μοιρολογίστρες, χαμένος στο πένθος του δίχως δάκρυα με μηχανικούς λυγμούς: «εμείς εδώ ήρθαμε που είδαμε όργανα να γελάσει το χειλάκι μας, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε, όχι να μαυρίσουμε……».
Και αντιλήφθηκα εν ριπή ότι το επαγγελματικό μας χρέος είχε επιτευχθεί. Και οι ευαισθητοποιημένοι πολίτες, οι άνθρωποι του πνεύματος, οι επίσημα προσκεκλημένοι, οι διοργανωτές, όλοι εδικαιώθησαν και εμείς τα αξίζαμε τα λεφτά μας. Το καλλιτεχνικό ύψος της βραδιάς είχε αγγίξει τα προσδοκώμενα ύψη, διότι η απόσταση της τρέλλας από τη λογική είναι η δυνατότητα αποστασιοποίησης των λογικών και ο Ρούσσος κατέδειξε επακριβώς το μήκος της αποστασιοποιήσεως. Και σκέφτηκα ότι ένα τετράχρονο παιδάκι, αν παρακολουθούσε την παράστασή μας τα ίδια με τον Ρούσσο θα έκανε. Και πώς να μη σκεφτώ ότι ο Χριστός παρήγγειλε να μοιάσουμε στα παιδιά, κι ότι «από παιδί κι από τρελλό μαθαίνεις την αλήθεια» και να μη θυμηθώ ότι πριν από χρόνια βλέποντας την αριστουργηματική παράσταση της Κοκκίνου «Μορφές από το έργο του Βιζυηνού», ευτυχώς αποστασιοποιήθηκα. Σημειωτέον δε, τα παιδιά αρέσκονται ιδιαιτέρως στα κρουστά.