Πέμπτη, Μαΐου 31, 2012

"αλά τούρκα πιάνο" μέρος β'

Στο προηγούμενο ποστ έκανα μιαν αναφορά σε ένα ανατολίτικο στυλ παιξίματος του πιάνου που ονομάζεται "αλά τούρκα". Έμμεσα προσπάθησα να καταδείξω ότι το στυλ αυτό ουδεμία σχέση πλην της συνωνυμίας έχει με το πασίγνωστο εμβατήριο "Alla Turca" του Μότζαρτ  Μότσαρτ, και το οποίο εμβατήριο ελάχιστη σχέση έχει με την ανατολίτικη μουσική, τόση όση μπορεί να περιοριστεί μόνον στον τίτλο του, ο οποίος δεν περιγράφει τίποτε άλλο πλην μιας  ευρωπαϊκής ματιάς στην ανατολίτικη μουσική κουλτούρα, όπως αυτή σχηματιζόταν φαντασιωτικά στη Δύση μέσω του Οριενταλισμού.

Αντίθετα, το "αλά τούρκα πιάνο" της καθ' ημάς Ανατολής, ως στυλ, είναι μια γνήσια ανατολίτικη, δεν θα έλεγα τεχνική, αλλά μάλλον τεχνοτροπία. Μεταχειρίζεται το πιάνο εντός του ανατολίτικου ύφους της μουσικής του Μακάμ (του συστήματος των αραβοπερσικών μουσικών τρόπων), με ελάχιστη χρήση της αρμονίας, και περισσότερο με την ανάπτυξη πολυποικιλμένων φράσεων του δεξιού χεριού, των οποίων οι κύριοι φθόγγοι ντουμπλάρονται με οκτάβες του αριστερού χεριού. Αρμονικά αρπέζ τονίζουν κάποιες καταλήξεις, αλλά η δοσολογία τους χαρακτηρίζει το γούστο του ερμηνευτή - στο δικό μου γούστο όσο πιο λίγα τόσο καλύτερα.

Στο προηγούμενο ποστ, παρέθεσα ένα ταξίμι σε μακάμ χιτζασκιάρ του Γιώργου Μπατζανού, από μια σπάνια ηχογράφηση της τουρκικής ραδιοφωνίας, την οποία αλίευσα στο youtube, γνωρίζοντας την ύπαρξή της. Δεν είχα καταφέρει να βρω κάτι άλλο σχετικό, αλλά σήμερα, δι' επιφοιτήσεως, αναζήτησα με φράση κλειδί "taxim on piano" και ως ψαριά παραθέτω το σύγχρονο αυτό βίντεο, που μαρτυρεί ότι το αλά τούρκα πιάνο επιβιώνει τουλάχιστον στην Τουρκία. Ο πιανίστας Ερκάν Γιουκσέλ παίζει ανάλαφρα, όπως αρμόζει στο στυλ, αλλά είναι πολύ αρμονικός για το δικό μου γούστο - προτιμώ οπωσδήποτε το παίξιμο του Μπατζανού.





2 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Άξιον απορίας είναι γιατί αναφέρεστε στον Μότσαρτ στο κείμενό σας, εφόσον από ό,τι φαίνεται τόσο στο α' όσο και στο β' μέρος, η σχέση σας με αυτόν είναι τέτοια ώστε ούτε το όνομά του δεν γνωρίζετε να γράψετε σωστά. Έτσι, η δήλωσή σας για την Αλά Τούρκα του, ότι "ελάχιστη σχέση έχει με την ανατολίτικη μουσική, τόση όση μπορεί να περιοριστεί μόνον στον τίτλο του, ο οποίος δεν περιγράφει τίποτε άλλο πλην μιας ευρωπαϊκής ματιάς στην ανατολίτικη μουσική κουλτούρα, όπως αυτή σχηματιζόταν φαντασιωτικά στη Δύση..." μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο από το γεγονός ότι η δική σας σχέση με το Μότσαρτ και τη μουσική του σχηματίζεται φαντασιωτικά. Παρόλαυτά, στις μέρες μας είναι εύκολη μια πιο εμπεριστατωμένη γνώση γύρω από τον πασίγνωστο σε όλους Μότσαρτ. Σας το συνιστώ ανεπιφύλακτα.

γεράσιμος μπερεκέτης είπε...

Τα συμπεράσματά σας αγαπητέ φίλε μου, ανώνυμε, για την κατάρτισή μου, εξ αφορμής ενός εξ αβλεψίας ζ; Να διορθώσω κι εγώ τη γραφή του ρήματος, "επιβέλλει" ως "επιβάλλει" στο προηγούμενο σχόλιό σας, χωρίς να εξάγω συμπεράσματα.

Εύστοχη η παρατήρηση σας στο προηγούμενο ποστ για το Marcia alla turca του Μπετόβεν (παλαιότερα ξέρετε, στην ελληνική γραμματεία, απεδίδετο ως Βητχόφεν... αλλά ας μην πιαστούμε με τέτοια ξανά). Το κομμάτι εντάσσεται τόσο στο opus 113,Die Ruinen von Athen (1811), μουσική για το ομώνυμο έργο του August von Kotzebue, όσο και στο opus 76, (1809).

Για τον οριενταλισμό φυσικά θα γνωρίζετε. Η ουσία λοιπόν των όποιων σχετικών παρατηρήσεών μου βρίσκεται εκεί, όπως το αναφέρω άλλωστε.

οι παχουλές αναρτήσεις (όσο τις διαβάζετε τόσο παχαίνουν)