Δόλιον το προηγούμενόν μου ποστ. Αναφέρθηκα στην υπογείαν δράση της ποιήσεως. Εν περιλήψει: εάν ο Ρωμανός ο Μελωδός είναι κτήμα εκάστου εκκλησιαζομένου, τότε υπάρχει βάσις ποιητικής παιδείας.
Το αυτό θα ισχυριστώ και για την μουσική. Όταν ακούμε τον Κανόνα του Ακαθίστου, ακούμε την «εξήγηση», ήτοι την μουσική διασκευή του Πέτρου Πελοποννησίου (18ος αι.) εις το κατά παράδοσιν αρχαίον μέλος του Δαμασκηνού, σε καταγραφή, ίσως και περαιτέρω διασκευή του Ιωάννου Πρωτοψάλτου (19ος αι.). Όταν στις κατανύξεις ακούμε τα «Ανοιξαντάρια», ακούμε Ιωάννη Κουκουζέλη (13ος αι.), ή Θεόδωρο Φωκαέα (19ος αι.). Όταν ακούμε το «Δύναμις» στις λειτουργίες, ακούμε Νηλέα Καμαράδο, ή Ανδρέα Κρήτης, ή Αβαγιανό. Χεσμένους τους έχομε το ξέρω. Αλλά αν δεν τους ξέρομε, πού ακριβώς χέζομε. Και για ποίαν έλλειψη μουσικής παιδείας ομιλούμε. Ποίων.
Τον Σαίνμπεργκ να τον ακούς όταν ξέρεις τον Φαρδυμπούκη (αυτό αντιστρέφεται). Ή τουλάχιστον δια την έλλειψιν μουσικής παιδείας μας να μην κατηγορείς, να μην τύπτεσαι.
Το αυτό θα ισχυριστώ και για την μουσική. Όταν ακούμε τον Κανόνα του Ακαθίστου, ακούμε την «εξήγηση», ήτοι την μουσική διασκευή του Πέτρου Πελοποννησίου (18ος αι.) εις το κατά παράδοσιν αρχαίον μέλος του Δαμασκηνού, σε καταγραφή, ίσως και περαιτέρω διασκευή του Ιωάννου Πρωτοψάλτου (19ος αι.). Όταν στις κατανύξεις ακούμε τα «Ανοιξαντάρια», ακούμε Ιωάννη Κουκουζέλη (13ος αι.), ή Θεόδωρο Φωκαέα (19ος αι.). Όταν ακούμε το «Δύναμις» στις λειτουργίες, ακούμε Νηλέα Καμαράδο, ή Ανδρέα Κρήτης, ή Αβαγιανό. Χεσμένους τους έχομε το ξέρω. Αλλά αν δεν τους ξέρομε, πού ακριβώς χέζομε. Και για ποίαν έλλειψη μουσικής παιδείας ομιλούμε. Ποίων.
Τον Σαίνμπεργκ να τον ακούς όταν ξέρεις τον Φαρδυμπούκη (αυτό αντιστρέφεται). Ή τουλάχιστον δια την έλλειψιν μουσικής παιδείας μας να μην κατηγορείς, να μην τύπτεσαι.
![κουκία και [μπι]ζέλια ...](https://blogger.googleusercontent.com/img/b/R29vZ2xl/AVvXsEjMjQycXrzDAenzFtzxm8MYTkvg17c_xfbhMir2mhLii_MQp5HxSjUTCj705QYxTREeVFd4lgxiB0WN8IolfY8hKfysbXKK-gCi09k9TyzAlq_WaTwx2oMO-YpEcx1Hs5g1o5girQ/s230/KUK.jpg)
10 σχόλια:
Μια πολύ πρόχειρη παρατήρηση για τις δυο τελευταίες καταχωρήσεις σου, ίσως και άσχετες με το θέμα. Άκουσα πολύ προσεκτικά τον Λόενγκριν τελευταία. Προσεκτικά σημαίνει με CD (όχι DVD, αυτό δεν θα ήταν «προσεκτικά», η μουσική δεν είναι για να βλέπεται ακόμη κι αν είναι μουσικό δράμα, ειδικότερα η μουσική του Βάγκνερ είναι ομορφότερη από ότι ακούγεται), με παρτιτούρα, δίπλα στο πιάνο για τα δύσκολα σημεία, με καφέ (ένα φλιτζάνι μόνο λόγω ηλικίας) και πολλά τσιγάρα. Λοιπόν μέσα στο έργο ακούς, οργανικά ενσωματωμένα και χωρίς να σου δίνουν την αίσθηση του κολάζ, μεσαιωνική μουσική, αρκετό Μπάχ στα χορωδιακά, ένα επαναλαμβανόμενο ορχηστρικό σημείο κατευθείαν από την απασιονάτα του Μπετόβεν, ο ελεύθερος σκοπευτής ελεύθερα τριγυρνά σε όλη την παρτιτούρα κλπ. Όλα αυτά επαναλαμβάνω πλήρως αφομοιωμένα με αποτέλεσμα μια πρωτότυπη σύνθεση. Νοιώθει κανείς ότι ένα Περοτίνιο όργανο εμπεριέχει δυνάμει όλη την κατοπινή μουσική. Ένα Καραμάδιο «Δύναμις» τι μουσικές δυνάμεις εμπεριέχει; Μήπως είναι απλά ένα «κλειστό» αριστούργημα; Ακολούθησε σίγουρα μια εξελικτική πορεία, τα γονίδια του έφτασαν όμως μέχρις ενός σημείου και μετά σταμάτησαν. Είναι μια μουσική χωρίς δυναμική. Πολύ δύσκολα ακούς ένα σύγχρονο έργο με αφομοιωμένο και περαιτέρω μουσικά επεξεργασμένο τον Ρωμανό ή τον μαΐστορα Κουκουζέλη (παρεμπιπτόντως τα Μπερεκέτια πονήματα είναι από τα αυθεντικότερα και από τα πλέον ενδιαφέροντα του είδους). Αυτή η μουσική γράφτηκε, θαυμάστηκε, επιτέλεσε το λειτουργικό σκοπό της και έκτοτε θαυμάζεται ως μουσειακό είδος. Είναι ένα πολυσυζητημένο θέμα, το ξέρω, αλλά ο γιός του Πάρσιφαλ και οι καταχωρήσεις σου με προβλημάτισαν για ακόμη μια φορά.
Δεν πιστεύω ότι τους μεγάλους ποιητές και μελωδούς της δικιάς μας Ανατολής τους έχομε χεσμένους. Μπορεί να μην τους ξέρουμε σε βάθος ή για να πούμε την αλήθεια, μερικοί εξ ημών μπορεί να μην τους ξέρουμε και καθόλου, γνωρίζομε όμως ότι πρόκειται για έναν ανεκτίμητο θησαυρό που ασφυκτιά κλεισμένος μέσα στα σεντούκια του. Τι να πρωτομελετήσεις! Φτάνει μια ζωή;
Κι αν κάποιος δεν έχει πάει ποτέ του στην εκκλησία; Για τα σημερινά παιδιά αυτό δεν είναι τόσο σπάνιο, είναι μάλλον ο κανόνας θα έλεγα.
Μην το λέτε αυτό. Είναι καιρός να αποσυνδέσουμε τη βυζαντινή μουσική, την οποιαδήποτε μουσική, από τον φορέα που την υποστήριξε οικονομικά, ή άλλως πως, και να δούμε την ίδια τη μουσική. Ούτε κι εγώ είμαι προτεστάντης κι όμως τα χορικά του Μπάχ τα γνωρίζω και μπορώ να τα αποσυνδέσω από την οποιαδήποτε λειτουργική τους χρήση. Η βυζαντινή μουσική είναι ένα διαμάντι που λάμπει και εκτός ναού, ακόμη και στο ανατομικό τραπέζι του μουσικού αναλυτή.
Aθήναιε,
300 μέτρα πιό πάνω απο το σπίτι σου είναι ο Άγιος Ανδρέας.Εκεί ψάλλει ο
Παναγιώτης Παππάς, ο και Βλάχος επονομαζόμενος. Να πάς κανα πρωϊ Κυριακής να τους ακούσεις. Αν και αυτός που θα σε γοητεύσει πραγματικά είναι ο παπάς. Με σπουδές στην όπερα,Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κούν ώς ηθοποιός και άλλα πολλά.Το πιό σημαντικό... είναι Ιερομόναχος και είναι άνδρας άρχοντας:)
Εκεί κάποιες εποχές έχει ψάλλει κι ένας πολύ καλός φίλος του Γεράσιμου
ο Ιωάννης Αρβανίτης.
Γεράσιμε επανέρχομαι διότι θέλει συμμετοχή αυτό που έγραψες.
Για να μην παρεξηγηθώ, δεν θεωρώ κακό να πηγαίνει κανείς στην εκκλησία το αντίθετο. Και στη Συναγωγή επίσης οι ψαλμωδίες είναι πολύ ωραίες.
Χοιροβοσκέ μου, άσε μην μου αρέσει κι έχουμε άλλα πάλι...
Αθήναιε,
Απο τα εξήντα και πάνω η γοητεία δεν έχει να κάνει με sex... και αισθήματα ιδιοκτησίας κ.λ.π., έχει να κάνει με την ικανότητα του συγκεκριμένου ανθρώπου να γίνεται τοις πάσι τα πάντα(μην μου ζητήσεις να το αναλύσω). Η παιδεία του που σου ρίχνω εγώ σαν δόλωμα δεν έχει καμμία σχέση με την "γοητεία" του.
Τέλος πάντων για νάρθω στο προκείμενο του Γερασίμου ήχος τέταρτος σεγκιάχ... δι γα βουουού.
Η όλη ιδέα πάνω στην οποία στήθηκε η Εκκλησία ήταν να μοιράζονται και τα πολιτιστικά αγαθά δωρεάν τοις πάσι και για αυτό όλοι οι μεγάλοι συνθέτες που αναφέρει ο Γεράσιμος
παρουσίαζαν την δουλειά τους στον λαουτζίκο εν εκκλησίαις κι όχι στο Μέγαρο Α.Ε. με εισιτήριο 30 Ευρώ και πάνω.
Σκεφθήκανε εκείνοι οι χιλιοταλαιπωρημένοι Πατέρες πώς άν
ο Χοιροβοσκός συναγελαζότανε με τον Μπερεκέτη κάτι θα μάθαινε κι ο άμουσος άν τον άκουγε να ψέλνει με την θεία φωνή του.
Άν λόγου χάρη έκανε παρέα με τον Αθήναιο στην Εκκλησία θα σταμάταγε να τρώει ξυλοκέρατα ή τουλάχιστον θα τα γαρνίριζε με καμμιά χαρίσα να γίνουν πιό γευστικά. Τελικώς και ο Χοιροβοσκός θα γινότανε μέτοχος της χαράς κατά χάριν των αδελφών του που ενώ Θεό δεν είδανε πώποτε βλέπανε τον τοιούτον και δεν τονε φτύνανε.Θα πήγαινε όλη η ανθρωπότης μπροστά!
Αυτό είναι η μετοχή κατά Χάριν και όχι οι παπαριές με το λιβανιστήρι που σέρβιρε ο μάλαξ στην Νέαν Υόρκην! Νοερά μαλακία!
Ο Πετεφρής μπορεί να σου βεβαιώσει σαν αρχιτέκτων και γνώστης των Βυζαντινών πραγμάτων ότι οι βασιλικές χτιζόντουσαν για να χωράνε όλους τους κατοίκους της πόλεως (κάτι σαν Εκκλησία του Δήμου)στα κονσέρτα, τα θεατρικά δρώμενα και τις κοινές τράπεζες (βλέπε τσιμπούσια).
Αυτά βέβαια με τον τρόπο που πραγματώνεται η Εκκλησία σήμερα
(εξουσίες, εθνικισμούς,διαχείριση χρημάτων, ατομική σωτηρία, βοηθοί επίσκοποι και τρία πουλάκια κάθονται) είναι ξεχασμένα και είναι λογικό όταν μιλά ο κάθε γκρινιάρης Γιανναράς ή ψάλλει ο Αρβανίτης τον Δεσπότη και αρχιερέα σε ήχο βαρύ... πά νη ζωωωω, για κοινότητες, να γελάνε ή να χέζουν όλοι.
Είναι σαν την αγάπη. Αν το μικρό παιδί δεν δεί τους γονείς του ν' αγαπιούνται δεν μπορεί να πιστέψει σε κάτι που δεν γνώρισε ποτέ. Για αυτό μετά δεν κάνει σχέσεις εύκολα, δεν παντρεύεται... γενικώς δεν!
Να γράψω και κάτι αντιρρητικό (ελπίζω όχι παρεξηγήσιμα) για τον dsyk και τον ανεκτίμητο θησαυρό που ασφυκτιά κλεισμένος μέσα στα σεντούκια του.
Οι περισσότεροι ψάλτες και δήθεν ερευνητές της λαογραφικής μας παράδοσης είναι ψώνια, βαρεμένοι αυτοδιόριστοι σωτήρες μια παράδοσης που μόνο τα πεθαμένα της μέρη καταλαβαίνουν και το χειρότερο φραγκοφονιάδες.
Εδώ ο άλλος είναι ζωντανός και γράφει την αυτοβιογραφία του -150 σελίδες- όπου χτυπά τον εαυτό του στις πλάτες λέγοντας καλά τα κατάφεραμε μπαγάσα, φτού μας να μην με ματιάσω.Εβγαλα φραγκάκια, έγινα διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Αθηνών στίς πλάτες του αφανούς Κουκουζέλη. Μπράβο μου!
Εγώ προσωπικά ώς Χοιροβοσκός αδιαφορώ πόσο καλά εκτελεί το πάνω ή το κάτω ισάκι ή άν η χορωδία του έχει 30 άτομα πρωτοψάλτες!
Με τέτοιες προυποθέσεις,πρός το παρόν, δεν γίνεται να αποκτήσει καμμία τέχνη δυναμική και να εξελιχθεί.
Επιπρόσθετα εάν δεν έχει λειτουργική χρήση μια τέχνη δεν υπάρχει λόγος υπαρξής της, για αυτό και στην Βενετία φυλάνε καλοδιατηρημένη την εκκλησία όπου έπαιζε ο Βιβάλντι τις Κυριακές αλλά Βιβάλντι δεν έχουν.Κάτι λιμοκοντόρικα κουαρτέττα ώς τουριστική ατραξιόν να παίζουν τις τέσσερις εποχές έχουν.
Γεράσιμε καταχράστηκα την φιλοξενία σου μα το θέμα μου γουστάρει πολύ!Ζητώ συγχώρεση:)
Πάω ν' ακούσω Κίρστην Φλάγκσταντ και ολίγη απο Βάγνερ:)
Σε ζηλεύω που τα ξέρεις όλα αυτά... Ας όψεται ο επιστατης του Γυμνασίου, το καρφί, που στα πρώτα παβουγαδιήρθε να μάθει κι αυτός Βυζαντινή Μουσική και δεν μάθαμε εμείς... Μόνο τα από μνήμης του πατέρα του ψάλτη... Όσο για τον Αρβανίτη... πρώτη φορά πήγα σε γάμο για τη μουσική... ψέμματα... ο Γιάννης είναι κεφάλαιο κι εγώ τυχερός...
Μίχος
Πολύ ωραίο το ποστάκι σας και νομίζω ότι καταλαβαίνω πού το πάτε. Ένα αντίστοιχο επιχείρημα θα μπορούσε (νομίζω) να γίνει και με το δημοτικό τραγούδι το οποίο κατακλέψανε (και καλά έκαναν) συνθέτες όπως ο Ζαμπέτας -- και ούτω καθεξής.
Ωστόσο: η απλή εξοικείωση με κάποια έργα που έγραψε ο Κουρκουμπελάτος ή ο Αυξέντιος Φαρδυμανίκης ή ο Θεόκτιστος Πρωτοασηκρήτις δε συνιστά μουσική παιδεία.
Συνεχίζοντας, δεν τύπτομαι για την έλλειψη μουσικής παιδείας από τη σκοπιά του δασκάλου σολφέζ. Για να το πω αλλιώς: εφόσον δεν είμαστε Τουρκμένοι ή Κιργίσιοι ή Μπαλινέζοι, δε γίνεται να αρκούμαστε στην εξοικείωση (έστω) με μία από τις 'δικές' μας μουσικές παραδόσεις, το βλέπω το θέμα από από κοινωνική-πολιτισμική σκοπιά δηλαδή.
Αλλά ας πούμε ότι επαναπαυόμαστε στην εξοικείωση ως υποκατάστατο μιας κάποιας παιδείας. Πριν φτάσουμε στον Σαίνμπεργκ, τον Μεσιάν και τον Πεντερέτσκι (αν φτάσουμε), και εφόσον ανήκουμε στη Δύση είτε μάς αρέσει είτε όχι (εστώ και απλώς και μόνον από την άποψη του ότι δεν είμαστε Ινδοί ή Κινέζοι), καλό θα ήταν να σκαμπάζουμε τι είναι η μουσική που συνοδεύει τις διαφημίσεις γιαουρτιών (Μότσαρτ) και σερβιετών (Μπαέζ) ή οι πασοκικοί παιάνες (μεσαιωνικά γαμοτράγουδα μέσω Καρλ Ορφ) ή ότι το 4ο για πιάνο του Μπετόβεν δεν αποτελεί σάουντρακ της μεγάλης Παρασκευής.
Εφόσον δεν είμαστε Ινδοί ή Κινέζοι.
Συγγνώμη που μακρηγόρησα, ασπάζομαι τη μελιστική δεξιά σας.
Bρέ δολίως γλυκέ Μπερεκέτη,
Που είναι το πόστ που έσβηκες;
Θες να μας φορκίσεις για να μας μολάρεις:)
Αδερφέ Σραόσιε,
Με συγχωρείτε, να σας φορκίσω (να σας πηρουνίσω) ολίγον, για να σας μολάρω (να το πάρει το ποτάμι);-)
Αυτές τις μέρες -για γνωστούς σε μένα λόγους-ξανακούω προσεκτικά τον Ξενάκη. Είναι κορυφαίος σε παγκόσμιο επίπεδο, και μακράν ο μεγαλύτερος έλληνας μουσικός, γιατί δεν θεώρησε ότι εκ καταγωγής υποχρεούται να συνεχίσει ή να αποκλείσει κάτι (μην πει κανείς για τους αρχαιοπρεπείς τίτλους,μιλάμε σε μουσικούς για μουσική).Όσο κι' αν ακούγεται μπανάλ, ή μουσική είναι παγκόσμια και αυτάρκης και βασίζεται κυρίως στα α πριόρι και πολύ δευτερευόντως στα κοινωνικώς κατασκευασμένα, για να χρησιμοποιήσω μια σειρά εκφράσεων του συρμού.
Δημοσίευση σχολίου