Μηχανές υπολογισμού και διερεύνησης μουσικών διαστημάτων

Frequency to Musical Note Converter

Το οφείλουμε στο UNSW, Πανεπιστήμιο του Σίδνεϋ, και ειδικότερα στον Andrew Botros.

Το εργαλείο αυτό βοηθά στο να "μεταφραστεί" μια δεδομένη συχνότητα σε νότα. Πχ βάζοντας στο κουτάκι τον αριθμό 325, ο διερευνητής μας πληροφορεί ότι πρόκειται για το Ε4 (μι της πρώτης γραμμής στο κλειδί του σολ) χαμηλότερο κατά 24 cents (24/100 του ημιτονίου - η οκτάβα διαιρείται σε 1200 cents, 100 για κάθε ένα από τα συγκερασμένα 12 ημιτόνια που την απαρτίζουν). Ο υπολογισμός γίνεται με δεδομένο ότι το A4 (λα του 2ου διαστήματος στο κλειδί του σολ) αντιστοιχεί στη συχνότητα 440Hz.

Είναι ιδιαίτερα χρήσιμο και για τον υπολογισμό ενός διαστήματος εκπεφρασμένου σε μαθηματικό λόγο. πχ το διάστημα του ελάσσονος τόνου, όπως ορίζεται στο ΜΕΓΑ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟΝ του Χρυσάνθου: 12/11

• Μετατρέπουμε με μία απλή διαίρεση τον κλασματικό 12/11 σε δεκαδικό: = 1,090909091
• Πολλαπλασιάζουμε το 440 που αντιστοιχεί στο A4 με τον δεκαδικό που αντιστοιχεί στο 12/11.
• Παίρνουμε αποτέλεσμα 480.
• Εισάγουμε το 480 στον Frequency to Musical Note Converter και μας πληροφορεί ότι αντιστοιχεί σε ένα "Β4 minus 49 cents" δηλαδή σε ένα Σι αμέσως υψηλότερο από το A4 (Λα4) 440Hz χαμηλότερο κατά 49 cents.

Δεδομένου ότι το Σι4 απέχει από το Λα4 κατά 2 ημιτόνια, δηλαδή 200 cents στο συγκερασμένο σύστημα, το διάστημα 12/11 αντιστοιχεί σε
200 - 49 = 151 cents.

Όμως, ένα πολύ καλύτερο εργαλείο για τον υπολογισμό διατημάτων/λόγων και για πολλούς άλλους σχετικούς υπολογισμούς είναι το Interval Conversion. Του βγάζω το καπέλο!!!

Πριν ξεκινήσουμε να δούμε τα πόσα χρήσιμα κάνει για μας, γλιτώνοντας μας πολύ χρόνο, ας πάμε να δούμε ολίγα περί συγκερασμού, και συγκεκριμένα περί ισοσυγκερασμού, όπως παρουσιάζονται στο Interval Conversion. Φυσικά, όσοι γνωρίζουν το θέμα, μπορούν να παρακάμψουν.

Στον πίνακα αυτόν μπορούμε να δούμε τα 12 συγκερασμένα διαστήματα που σχηματίζονται μέσα στην έκταση μιας  οκτάβας, σε αντιστοιχία με τους δεκαδικούς που εκφράζουν το συχνοτικό τους μέγεθος, καθώς και το μέγεθός τους μετρημένο σε cents. Όλα αυτά τα διαστήματα σχηματίζονται με βάση το μικρότερο από αυτά, το συγκερασμένο ημιτόνιο που αντιστοιχεί σε 100 cents. Μην σας φοβίζουν οι όροι, συγκερασμός, συγκερασμένο κλπ, διότι θα τους εξηγήσουμε πιο κάτω. Για την ώρα παρατηρείστε την "παρέλαση" των 12 διαστημάτων.

Δείτε και έναν παραστατικότατο πίνακα με τις νότες πάνω στο πιάνο και τις αντίστοιχες συχνότητές τους στο συγκερασμένο σύστημα:

Η κρίσιμη ερώτηση: Τι εννοεί ο ποιητής;

Απόδοση: Σε μερικούς αρέσει να μας λένε ότι το να αποκαλούμε μια συγκερασμένη 5η "τέλεια"  είναι μια λανθασμένη χρήση τού όρου και ότι τέλεια διαστήματα είναι μόνον αυτά που αποδίδονται με γνήσια κλάσματα (ακεραίων).

Τι συμβαίνει. Τα μουσικά διαστήματα, όπως μας έρχονται από την πυθαγορική παράδοση, αποδίδονται με μαθηματικούς λόγους, ως κλάσματα ακεραίων. Στον πίνακα που ακολουθεί μπορείτε να δείτε τις κλασματικές αποδόσεις των διαστημάτων (στη στήλη Just intonation interval). Τα διαστήματα που εκράζονται με λόγους έχουμε συνηθίσει να τα λέμε φυσικά.

Η οκτάβα πχ αποδίδεται από το κλάσμα 2/1. Αυτό σημαίνει ότι το Ντο5 θα έχει διπλάσια συχνότητα από το Ντο4 που βρίσκεται μια οκτάβα κάτω του. Ο ήχος είναι κύμα, το γνωρίζετε, και κάθε ήχος έχει μία θεμελιώδη συχνότητα που καθορίζεται από την συχνότητα του κυματισμού του, πχ ο ήχος του Λα του 2ου διαστήματος μέσα στο πεντάγραμμο "κυματίζει" 440 φορές μέσα σε ένα δευτερόλεπτο. Το Ντο6 κατά συνέπεια θα έχει 4πλάσια συχνότητα από το Ντο4. Το φυσικό ημιτόνιο εκφράζεται από το κλάσμα 16/15. Μια μείζων "φυσική" κλίμακα απαρτίζεται από τόνο μείζονα 9/8, τόνο ελάσσονα 10/9, φυσικό ημιτόνιο 16/15, τόνο μείζονα 9/8, τόνο μείζονα 9/8, τόνο ελάσονα 10/9 και φυσικό ημιτόνιο 16/15. Όλα αυτά τα 7 κλάσματα, αν πολλαπλασιαστούν μεταξύ τους μας κάνουν 2/1, μια οκτάβα δηλαδή, επειδή η "φαινομενική άθροιση" των διαστημάτων γίνεται με πολλαπλασιασμό των λόγων τους .... σκεφτείτε το, έτσι είναι (θυμηθείτε τις οκτάβες του Ντο, πιο πάνω).

Για δοκιμάστε να πολλαπλασιάσετε μεταξύ τους 12 φυσικά ημιτόνια. 16/15 στην δωδεκάτη δηλαδή. Ή 6 μείζονες τόνους. Ή 6 ελάσσονες. Κανένα από αυτά τα γινόμενα δεν ισούνται με 2/1=2 Αυτό σημαίνει ότι καμία από αυτές τις δομικές υπομονάδες της "φυσικής" κλίμακας δεν μπορεί να γίνει ο αποκλειστικός δομικός λίθος της. Αλλά και από την άλλη πλευρά να το δούμε, είναι αδύνατον η "12ης τάξεως ρίζα του 2" να εκφραστεί με λόγο ακεραίων, εφόσον είναι άρρητος αριθμός. (Γιατί "12ης τάξεως ρίζα του 2"; Μα αυτός είναι ο μόνος αριθμός που αν πολλαπλασιαστεί 12 φορές με τον εαυτό του μας δίνει αποτέλεσμα 2 = 2/1 που εκπροσωπεί την οκτάβα). Ε, και λοιπόν πού είναι το πρόβλημα; Δεν μπορούμε να αρκεστούμε σε "φυσικές" μορφές κλιμάκων, αρμόζοντας 7  λόγους ακεραίων που θα μας δίνουν αποτέλεσμα 2; Ναι, αν τραγουδάμε, ή αν παίζουμε άταστα όργανα, ή και πνευστά ακόμα. "Κουρδίζουμε" με το εκπαιδευμένο αυτί μας. Όμως τι γίνεται με ένα πληκτροφόρο; Ή με ένα όργανο με τάστα;

Αν φτιάξουμε την μείζονα κλίμακα από το πλήκτρο Ντο, τότε η συχνότητα της ΙΙ βαθμίδας της, του Ρε, θα πρέπει να έχει τιμή 9/8 της συχνότητας Ντο, και το Μι (η ΙΙΙ βαθμίδα) 9/8 x 10/9. Αν φτιάξουμε  ίδιας δομής κλίμακα από τη νότα Ρε, τότε το Μι θα πρέπει να έχει συχνότητα 9/8 της συχνότητας του Ρε. Δηλαδή θα πρέπει -μέχρι στιγμής- να έχουμε 2 Μι. Ένα ως σωστή "φυσική" ΙΙΙ βαθμίδα του Ντο, και ένα ως ΙΙ βαθμίδα (πάντα φυσική) του Ρε. Χάος. Δεν αρκούν 12 μόνον πλήκτρα για μία οκτάβα. Θεωρητικά μάλιστα, χρειαζόμαστε άπειρα πλήκτρα, αφού πάντα θα αναφύεται μία καινούργια αφετηρία για να σχηματιστεί πάνω της μία κλίμακα ... σκεφτείτε το. Εδώ, λοιπόν χρειάστηκε ο συγκερασμός. Όλα τα "φυσικά" διαστήματα πλην της 8ας καταργούνται και παραδίδουμε την "οικονομία" των πληκτροφόρων στους άρρητους αριθμούς. Θεωρούμε το ημιτόνιο, ως διάστημα που εκφράζεται από τον άρρητο "12ης τάξεως ρίζα του 2" και όλα τα άλλα διαστήματα ως δυνάμεις αυτού του αριθμού. Αυτός είναι ο συγκερασμός. Και γιατί παρακαλώ να μην θεωρείται "φυσικός". Στη Φύση, τα πάντα λαμβάνουν χώρα ή ερμηνεύονται με λόγους ακεραίων; Και για όσους διαμαρτύρονται, δείτε την σύγκριση τιμών μεταξύ "φυσικών" και "συγκερασμένων" συχνοτήτων. Ανεπαίσθητη διαφορά. Όχι; Συμφωνώ. Κι εγώ ακούω τη διαφορά "φυσικών" και "συγκερασμένων" διαστημάτων. Αλλά, όχι δυσάρεστα, τουλάχιστον όχι προκειμένου για Μπαχ.

Ας θαυμάσουμε τώρα το Interval Conversion:

1. Πρώτος ένας μετατροπέας των cents που εκφράζουν το μέγεθος ενός διαστήματος, σε δεκαδικό που εκφράζει τη συχνοτική διαφορά της κορυφής από τη βάση του. Καθώς και το ανάποδο.

2. Δεύτερος, τι θαύμα; Ένας μετατροπέας που μετατρέπει τη διαφορά δύο συχνοτήτων σε cents. Μπορούμε στη θέση των συχνοτήτων να βάλουμε ακεραίους, που είναι αριθμητής και παρονομαστής ενός λόγου που εκφράζει κάποιο πυθαγόρειας λογικής διάστημα. Καλό ε;

3α. Τρίτος, ένας υπολογιστής που υπολογίζει την τιμή μιας συχνότητας με βάση την απόστασή της κατά έναν αριθμό βασικών υπομονάδων από μία δεδομένη συχνότητα.

3β. Το σαγηνευτικό όμως είναι ότι μπορεί ο αριθμός των υπομονάδων που διαιρούν την οκτάβα να είναι οποιοσδήποτε επιθυμούμε. 72 πχ, που βολεύει και όσους ασχολούνται με την Βυζαντινή Μουσική, ή στα 53 για όσους ασχολούνται και με την Οθωμανική.

4. Και τελευταίο αυτό που κάνει και το Frequency to Musical Note Converter, αλλά το Interval Conversion το κάνει πολύ καλύτερα. Δείτε και θα καταλάβετε:

Ε, τι να κάνουμε.. Οι Γερμανοί έχουν άλλον αέρα.

Τρεις Παρενθέσεις / Τhree Parentheses

Symphony no 1 - ΣΥΜΦΩΝΙΑ αρ. 1

It was written in the spring of 2016 The parts: I: Sonatine II: Cycladic Era III: Anakatranafráta IV: Folkloric Acid

Γράφτηκε την άνοιξη του 2016 Τα μέρη: Ι: Σονατίνα ΙΙ: Κυκλαδική Εποχή ΙΙΙ: Ανακατραναφράτα IV: Φολκλορικόν Οξύ

ACTION ST

CD από την Music Mirror Gr
Κυκλοφορεί σε ψηφιακή διανομή: Spotify,  iTunes, KKBOX, Yandex, κ.ά.

Αυτό το άλμπουμ δημιουργήθηκε με το πρόγραμμα HighC του Thomas Baudel, ένα γραφιστικό εργαλείο μουσικής δημιουργίας, εμπνευσμένο από τα έργα της UPIC του Ιάννη Ξενάκη κατά τη δεκαετία του ’80. Η μίξη έγινε με το Cubase Artist 8.5 και το μάστερινγκ με το Wavelab Elements 9 και το Audacity.

Συνέθεσα τα πέντε αυτά κομμάτια σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου 2017. Η κύρια πρόθεσή μου δεν ήταν το να φτιάξω, ίσως με μικρές δόσεις χιούμορ, ατμοσφαιρικά τοπία και ακουστικές δράσεις που αναφέρονται σε διαστημικές εικόνες, ίσως και επηρεασμένες  από την δεκαετία του ’60, αλλά το να δείξω έμμεσα ότι αυτό που αποκαλείται τονική ακρίβεια και αρμονία είναι κάτι περισσότερο ευρύ και ρευστό, ακόμα και αν στο τέλος ο ακροατής έχει την αίσθηση ότι ακούει τονική μουσική.

Το ακούτε φυσικά και στο YouTube - εδώ η λίστα ή κλικ στο βίντεο από κάτω αν δεν θέλετε να φύγετε από τη σελίδα ...
Παράκληση: για την ακρόαση προτιμήστε ακουστικά ή καλά ηχεία, καθώς και μία μέση προς δυνατή ένταση, ώστε να αναδειχθεί όλο το εύρος συχνοτήτων και ηχοχρωμάτων.

Αντιστροφή

Έχω εξημερωθεί,

διότι μου είναι αδιάφορη

η εξ αρχής προδοσία

του τελευταίου στίχου

που θα υποσχόταν

ανατροπή

στη σωστή της θέση.

ΘΡΥΛΟΙ ΚΑΙ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ

ψηφιακόν δώρο του φίλου μου Κουκουζέλη, ή Silezukuk ή Γιώργου Σεργάκη

ΘΡΥΛΟΙ ΚΑΙ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΕΣ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ

σε όλους τους τόπους και τους χρόνους

FLETCHER S. BASSET πλωτάρχου του Αμερικανικού Ναυτικού

1885

κατεβαίνει από εδώ

Ως γιος καπετάνιου συγκινήθηκα. Για να εξασκήσω τα αγγλικά μου, μετέφρασα τον πρόλογο. Δικός σας:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

______

Ο

 παρών τόμος είναι μια προσπάθεια συλλογής των λαϊκών παραδόσεων για την θάλασσα και για τα περί αυτήν. Πολλοί από τους μύθους που καταγράφονται εδώ είναι τόσο παλιοί όσο και η ίδια η Ιστορία, και ακόμα περισσότερο, και μερικοί από τους πιο ενδιαφέροντες θρύλους έχουν επανειλημμένα δημοσιευτεί∙ αλλά, εξ όσων γνωρίζω, καμία ολοκληρωμένη συλλογή των θαλασσινών θρύλων δεν έχει γίνει ως τώρα. Δεν υποστηρίζω ότι η παρούσα εργασία είναι διεξοδική, καθώς πολλά έχουν γραφτεί για την μυστηριώδη θάλασσα, και πολλά μένουν για κάποιον μελλοντικό συλλέκτη των λαϊκών παραδόσεων, αλλά το μεγαλύτερο μέρος των θαλασσινών θρύλων περιλαμβάνεται εδώ.

            Αυτοί οι θρύλοι προέρχονται από ποικίλες και πολύ διαφορετικές πηγές. Η συγκριτική μυθολογία μάς έχει διδάξει να μην περιφρονούμε ακόμα και την πιο  αλλοπρόσαλλη διήγηση, εάν αξιοποιώντας την, καταφέρουμε μέσω της σύγκρισης να φωτίσουμε μύθους ή παραδόσεις λογικοφανείς. Για την ερμηνεία των μύθων της Φύσης, αυτών της θάλασσας και του αέρα, έχω υιοθετήσει ως  ασφαλή οδηγό τις διδαχές του Cox, του οποίου τα συγγράμματα έχουν τύχει της αποδοχής των μελετητών. Τις καθιερωμένες εργασίες των Anthon, Murray, Gladstone, Keary, Fiske και Kelly επίσης έχω λάβει υπ’ όψιν και παραπέμπω σε αυτές. Αυτές οι μυθολογικές ιδέες των πρώιμων εθνών συχνά χρησιμεύουν σαν κλειδί για την ερμηνεία των πιο πρόσφατων δεισιδαιμονιών. «Οι θρησκευτικοί μύθοι της αρχαιότητας, καθώς και οι οικείες παραδόσεις της αρχαιότητας και των νέων χρόνων, έχουν την κοινή τους ρίζα  στα πνευματικά έθη της πρωτόγονης ανθρωπότητας. Πρόκειται για τις πλέον πρώιμες καταγεγραμμένες διατυπώσεις των ανθρώπων σχετικές με τον κόσμο μέσα στον οποίο γεννήθηκαν.» [1]

            Πολλοί που έγραψαν για τις λαϊκές παραδόσεις συμβουλεύτηκαν, ειδικά σε ό, τι σχετίζεται με την θάλασσα, το “Melusine”, ένα παριζιάνικο περιοδικό για την λαϊκή παράδοση, τις δημοσιεύσεις της Folk-lore Society, τις εργασίες του Jal, του Jones, των Bottrell, Hunt, Gregor, Sébillot, Grimm, Thorpe, Kuhn and Campbell.

Διαφωτιστικά στοιχεία για το θέμα μας, επίσης προέρχονται από διηγήσεις των μοναχών και των ιερέων κατά την διάρκεια των μέσων χρόνων, οι οποίοι για να εξυπηρετήσουν τους σκοπούς τους, τις διόγκωσαν με μύθους της αρχαιότητας και δεισιδαιμονίες των παγανιστών, και  μ’ αυτόν τον τρόπο εμπλουτίστηκαν πολλές διηγήσεις για αγίους και δαίμονες, πολλά έθιμα, κανόνες, καθώς και τελετουργίες των  ανθρώπων της θάλασσας. Οι  Maury, Collin de Plancy, Schindler και πολλοί άλλοι μας προσφέρουν τους θρύλους αυτούς που έχουν φιλοξενήσει στα γραπτά τους.

            Παραδόσεις, δοξασίες και έθιμα των σύγχρονων ναυτικών έχουν απανθιστεί  από διάφορες λαογραφικές συλλογές και από σελίδες συγγραφέων της ναυτοσύνης, όπως οι Jal, Marryat, Basil Hall, Melville, Cheever, Cooper και άλλοι που αναφέρονται σε αυτήν την εργασία, καθώς και από περιηγητικές και ταξιδιωτικές συλλογές των Pinkerton, Navarrete, Pigafetta και άλλων. Προσωπικές σημειώσεις και παρατηρήσεις κατά την διάρκεια της δεκαπενταετούς θητείας μου στο ναυτικό έρχονται να συμπληρώσουν αυτές τις θεωρήσεις.

            Οι ποιητές και οι στιχουργοί μπαλάντας έχουν, πάλι, ενσωματώσει πολύτιμο υλικό. Τα λόγια τους είναι αποκρυσταλλωμένη έκφραση δημοφιλών ιδεών – η αντανάκλαση της κοινής γνώμης, ενδεδυμένη με κομψότητα ή με μουσική φόρμα. «Τα παλιά λαϊκά τραγούδια, όπως εύστοχα αποκαλούνται, παραμένουν τώρα για μας ως μια παρακαταθήκη ιστορικών μαρτυριών για τα ήθη και τα έθιμα, για τις σκέψεις και τις δοξασίες, των περασμένων χρόνων.» Υπάρχει μια εκπληκτική ποσότητα αποθησαυρισμένων μύθων και λαϊκών παραδόσεων  στους Σαίξπηρ, Moore, Longfellow και σε άλλους ποιητές, για να μην μιλήσουμε για τα αρχαία κλασσικά έργα τα οποία υπερχειλίζουν από παραδόσεις λαϊκής προέλευσης.

            Προσπαθώντας να επιλύσω πολλά προβλήματα που παρουσιάστηκαν σε διάφορα μέρη αυτού του τόμου, επιδόθηκα σε ένα αγώνα αποφυγής των προκαταλήψεων για κάθε θεωρία. Γενικά αυτές οι δεισιδαιμονίες είναι τα αποτελέσματα πολλών και διαφορετικών αιτίων, και θα αποδειχθεί ότι αν και προέρχονται, όπως οι περισσότεροι μύθοι της αρχαιότητας, από εικασίες για τα φυσικά φαινόμενα, άλλες επιρροές είχαν ισοδύναμο αποτέλεσμα στην εξέλιξη της σύγχρονης δεισιδαιμονίας. Στην πραγματικότητα υπάρχει συχνά μια λογική βάση για αυτές τις παραδόσεις, η οποία αν δεν λειτουργεί ως γεννήτωρ των θρύλων, λειτουργεί ως διαιωνιστής. Ο αγράμματος ναύτης λίγα θα μπορούσε να γνωρίζει για τις αρχαίες θεότητες της θάλασσας, για τις Νηρηίδες και τις Σειρήνες, κλπ, αλλά θα μπορούσε να αναγνωρίσει στο σφραγιδόλιθο, έναν θαλάσσιο ελέφαντα, ή το ντιγκόγκ, το πρόσωπο και το σχήμα μιας γυναίκας με ουρά ψαριού. Λίγα θα μπορούσε να γνωρίζει για τις κλασσικές και βιβλικές παραδόσεις γύρω από τα τέρατα των υδάτων, αλλά θα μπορούσε να δει υπέρογκες μορφές που ξεγελώντας τα μάτια του μεταλλάσσονταν σε τερατώδες χταπόδι, ή σε γιγάντιο θαλάσσιο φίδι, ή θα μπορούσε να φανταστεί την πιο πρόσφατη μορφή ενός επιπλέοντος φυκιού.

            Τα φυσικά αυτά αίτια έχουν ενισχυθεί, στο πλαίσιο της διαιώνισης αυτών των δεισιδαιμονιών, από τον συντηρητισμό του ναυτικού, ο οποίος προσκολλάται στις πεποιθήσεις του με μεγάλη επιμονή. Ο Γκριμ φωτίζει αυτό το σημείο όταν λέει: «Οι πρώτοι Σκανδιναβοί χριστιανοί  πίστευαν στον Χριστό, και παρ’ όλα αυτά επικαλούνταν τον Θωρ στα ταξίδια τους και στις δυσκολίες.» Ο ναυτικός, όπως έχει συχνά παρατηρηθεί, είναι ένα εύπιστο νήπιο σε πολλά πράγματα. Συχνά φοβάται λιγότερο τους φονικούς κανονιοβολισμούς από ένα πτώμα ή ένα φέρετρο, και τον ανησυχεί λιγότερο μια μανιασμένη θύελλα, απ’ όσο οι κατά φαντασίαν οιωνοί για επικείμενο ναυάγιο ή θεομηνία στον αέρα ή τη θάλασσα. O  Gibbon εκθέτει αυτά τα περιστατικά με τον καλύτερο τρόπο:

            «Υπάρχει μια σανίδα ανάμεσα στον ναύτη και την αιωνιότητα∙ και η περιστασιακή συναίσθηση αυτής της πραγματικότητας ίσως να έχει γενικώς να κάνει με τον σπόρο της δεισιδαιμονίας που μέσα στη φύση του κάθε στιγμή ελλοχεύει. Αλλά όποια και να είναι η αιτία, σίγουρα η  παραδοσιακή γνώση των θρύλων της θάλασσας είναι τόσο ποικίλη και ενδιαφέρουσα όσο οι μύθοι και οι παραδόσεις που στοιχειώνουν την φαντασία των στεριανών, και δεν προκαλεί έκπληξη που οι ναυτικοί, οι οποίοι παρατηρούν τα φυσικά φαινόμενα κάτω από τόσο ποικίλες και εντυπωσιακές συνθήκες, είναι προσκολλημένοι πεισματικά στις δεισιδαίμονες φαντασιοπληξίες τους. Οι άνεμοι, τα σύννεφα, τα κύματα, ο ήλιος, το φεγγάρι και τ’ αστέρια έχουν κάποιες φορές περιβληθεί  με ευνοϊκά ή δυσοίωνα σημάδια∙ και μέσα σε λίγα χρόνια συνάντησα ναυτικούς εντελώς πιστούς στην λαϊκή μετεωρολογία και στις παραδόσεις που απέκτησαν κατά τις ωκεάνιες περιπλανήσεις τους.»

            Ο Buckle δίνει μιαν εξαιρετική αιτιολόγηση για την πίστη των ναυτικών σε πολλές από αυτές τις δεισιδαιμονίες: «Η ευπιστία των ναυτικών είναι αξιοσημείωτη, και κάθε λογοτεχνία περιέχει αποδείξεις του ευάριθμου αυτών των δεισιδαιμονιών και την εμμονή με την οποία προσκολλώνται σε αυτές. Αυτό είναι απολύτως εξηγήσιμο. Η Μετεωρολογία δεν έχει ακόμα ορθωθεί ως επιστήμη, και οι νόμοι που ρυθμίζουν τους ανέμους και τις καταιγίδες είναι κατά συνέπεια άγνωστοι, με φυσικό επακόλουθο οι άνθρωποι οι πλέον εκτιθέμενοι στους κινδύνους αυτούς, ακριβώς να απαρτίζουν την πλέον δεισιδαίμονα τάξη.»   

            Ο Cooper επίσης λέει: «Υπάρχει μια μεγαλοπρέπεια στη δύναμη της μεγάλης αβύσσου, η οποία έχει την τάση να διατηρεί ανοικτές τις λεωφόρους αυτής της εξαρτημένης πίστης που λίγο-πολύ βασανίζει το μυαλό κάθε ανθρώπου. Η σύγχυση μεταξύ πραγμάτων που είναι εξηγήσιμα και πραγμάτων που δεν είναι, οδηγεί σταδιακά το μυαλό του ναυτικού σε μία κατάσταση κατά την οποία κάθε συναρπαστικό και αφύσικο συναίσθημα είναι ευπρόσδεκτο.»

            Παρότι είναι αλήθεια ότι ο ναυτικός είναι συντηρητικών πεποιθήσεων, δεν πιστεύω ότι είναι περισσότερο δεισιδαίμων από τους ομολόγους του ως προς την τάξη που κατοικούν στην στεριά. Μία σύγκριση των πεποιθήσεών του με τις ανά τον κόσμο δεισιδαιμονίες της εποχής του, πιστεύω, δεν θα έχει αποτέλεσμα μειονεκτικό. Η δεισιδαιμονία και η ευπιστία ήταν διαδεδομένες παντού όταν γεννήθηκαν οι ναυτικές παραδόσεις, καθώς και πολλές από αυτές, όπως θα καταδειχθεί, είναι παραδοχές παρομοίων στεριανών πεποιθήσεων – πολλές από τις οποίες συνελήφθησαν από την φαντασία ανθρώπων που δεν είχαν ποτέ τους δει θάλασσα.

            Ο παλαιός τύπος του ναυτικού, που πίστευε στην γοργόνα, στο θαλάσσιο φίδι, στο πλοίο φάντασμα, εξαφανίζεται με γρηγοράδα, και, με την σταδιακή αντικατάσταση του ιστιοφόρου από το ατμόπλοιο, αντικαθίσταται και ο ίδιος από τον ναυτικό-μηχανικό, ο οποίος δεν βλέπει φάντασμα στην ομίχλη, ή δυσοίωνα σημάδια στον αέρα, ή κάτω απ’ το κύμα. Η επιστημονική πρόοδος έχει καταδείξει την ανυπαρξία φανταστικών πλασμάτων κάτω από τα κύματα∙ η καλύτερη μετεωρολογική γνώση εξόρισε τα σημάδια του αέρα, καθώς και ανέδειξε την αναξιοπιστία των λαϊκών καιρικών προγνώσεων, ενώ η εξασθένιση της επίδρασης του ιερατείου, προκάλεσε την εγκατάλειψη των θυσιών και των προσφορών στην θάλασσα, τις θεότητές της και τους αγίους της.

F. S. B

CHICAGO, March 10, 1884

---

[1] Fiske—Myths and Myth-makers.

Gentle Space Guard

Crossing the Constellation of Lyra

Birthday Bells

Θέα από την Πνύκα

Από την Πνύκα, ατενίζοντας την Ακρόπολη, μού ‘ρχεται στο μυαλό η Αθηναϊκή Συμμαχία και η ολίσθησή της: Ο Παρθενώνας, ύμνος της αθηναϊκής ηγεμονίας, ναός και θησαυροφυλάκιο συγχρόνως, θαύμα αισθητικής … αν από την ιστορικότητα του έργου κρατάς μόνον το έργο τέχνης, συνεχίζοντας έτσι την παράδοση εκείνων που, υπό συγκεκριμένη γωνία, στο μνημείο αυτό είδαν μόνον επωφελείς τίτλους πνευματικής αλλά και υλικής ιδιοκτησίας: “σε μας που διατυμπανίζουμε την αναγνώριση του κάλλους του, σε μάς ανήκει”.

- Αχ, η ενωμένη Ευρώπη μας, ξεστράτισε…

Λίγο πιο κάτω, κάπου χωμένο, βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Ελισσαίου.

MODUS

Κυκλοφορεί σε ψηφιακή διανομή από την Music Mirror Gr: Spotify,  iTunes, KKBOX, Yandex, κ.ά.
          Τα ηλεκτρακουστικά και ηλεκτρονικά αυτά κομμάτια δημιουργήθηκαν μεταξύ 2009 και 2014, στο περιθώριο της αφοσίωσής μου στην καθαρή σύνθεση για ακουστικά όργανα. Η όλη παραγωγή είναι οικιακή. Ένας υπολογιστής μικρής δυναμικότητας PENTIUM 2 με 2 GΒ RAM, περιβάλλον Windows XP, μια κάρτα ήχου EDIROL UA-5, δύο μικρόφωνα C1 και ηχεία MS-40 της Behringer. Σημαντικός συντελεστής του ηχητικού ύφους το πρόγραμμα HighC του Thomas Baudel (ένα πανέξυπνο και πάμφθηνο πρόγραμμα μουσικής σύνθεσης σε γραφιστικό περιβάλλον). Υλικά: διάφορα προσωπικά ηχογραφήματα, λούπες, δείγματα, VST κλπ. Ηχοληψία, ηλεκτρονικός προγραμματισμός, μίξη, όλα με προσωπική εργασία. Αυτό κατά κάποιο τρόπο με οδήγησε σε μιαν αμφίδρομη και πολύπλευρη συνθετική διαδικασία.

          Για τα κομμάτια 1, 2 και 10, βάση απετέλεσαν ακουστικές συνθέσεις μου, που πάνω τους χτίστηκε με ηλεκτρονικά μέσα το ηχητικό φόντο και η παράλληλη δράση. 

          Το κομμάτι 3 είναι το μόνο καθαρά ακουστικό, μια επιλογή και συρραφή προσωπικών αυτοσχεδιαστικών στιγμών στο πιάνο, το οποίο μάλιστα χόρδισα ο ίδιος μικροτονικά. Τα κομμάτια 7, 8 και 9 μπορώ να πω ότι είναι μια σταδιακή συναρμολόγηση μικρών ιδεών που η μία γεννά την άλλη, καθώς από ώρα σε ώρα, μέρα με τη μέρα, η διαδικασία δημιουργίας προχωρά και κάποια στιγμή η ίδια σου λέει ότι τελείωσες.
           Τα κομμάτια 4, 5 και 6 έχουν φτιαχτεί εξ ολοκλήρου με το HighC – μόνο για τη μίξη και την στερεοφωνία χρησιμοποίησα το Audacity.

           Συνολικά, υπ’ αυτήν την έννοια – αν και ο αυτοπροσδιορισμός είναι πάντα δύσκολος – τόσο οι συνθήκες δημιουργίας και παραγωγής αυτού του cd, όσο και το αποτέλεσμα, βρίσκονται εντός του πλαισίου μιας νεοπαγούς ψηφιακής Arte Povera. Ωστόσο, πέρα από το τεχνικό πλαίσιο, ειδικά η δημιουργία με ηλεκτρονικά μέσα αποτελεί για μένα ένα καταφύγιο μουσικής αυτοψυχανάλυσης.

MICROS

Ένα νέο άλμπουμ από τη Music Mirror Gr (2017)
Κυκλοφορεί σε ψηφιακή: Spotify,  iTunes, KKBOX, Yandex, κ.ά.

Το ακούτε ολόκληρο - αν θέλετε να ακούσετε τα κομμάτια χωριστά, μπορείτε να επιλέξετε "παρακολούθηση στο YouTube" και να ανατρέξετε σε κάθε τίτλο κλικάροντας στο χρονικό σημείο έναρξής του.



Όλα τα κομμάτια έχουν παραχθεί στο κατ' ευφημισμόν home studio μου, δηλαδή όχι κάτι περισσότερο από ένα  laptop TOSHIBA satellite C50-A-19U (Intel Core i3-3110M - 500GB -5400rpm – 2 x 4GB DDR3 1600MHz), και τα λογισμικά Cubase Artist 8, Wavelab 9, HighC, και Audacity, με διάφορα VST και λούπες.

Τα κομμάτια 1 έως και 8 θα μπορούσαν να αποκληθούν καθαρή μουσική με υπολογιστή, ή απλώς ηλεκτρονικά. Τα κομμάτια 9 και 10 θα μπορούσαν να θεωρηθούν ηλεκτρακουστικά, εξαιτίας των ενσωματωμένων σε αυτά αποσπασμάτων από ζωντανές ηχογραφήσεις συναυλιών μου, αναμεμειγμένα με ηχητικές ηλεκτρονικές δράσεις. Έτσι, το 9. Charioteer (Ηνίοχος) περιέχει μέρη από το έργο μου Σουίτα για σόλο τσέλο, που έχει ερμηνεύσει η Όλγα Αρτικοπούλου στο Athenaeum Cultural Center, το 2006. Παρομοίως, το 10. Satyrs & Bacchae (Σάτυροι και Βάκχες) περιέχει αποσπάσματα από το Πρώτο Κουαρτέτο μου, παρουσιασμένο από το Νέο Ελληνικό Κουαρτέτο, στο Ινστιτούτο Γκαίτε το 1996, καθώς και ένα μέρος από το έργο μου για σόλο λευκορώσικο σαντούρι (τσίμπελ) Η μοιχαλίς, σε ιδιωτικά ηχογραφημένη ερμηνεία της Αγγελίνας Τκάτσεβα (2004). Το κομμάτι Satyrs & Bacchae, γράφτηκε ως δώρο στην αείμνηστη μεγάλη κυρία του Χορού, Μαρία Μ. Χορς, για μια περφόμανς της τάξης της στη Σχολή του Εθνικού Θεάτρου.

Το κομμάτι 7. Dia de los Muertos φτιάχτηκε ως επένδυση ενός μικρού φιλμ, ανθολόγιου εικόνων με πλάνα του Αϊζενστάιν από την ταινία του ¡Que viva México!, ανθολόγιο του φίλου μου Silezukuk.

To 8. Overexposed, επίσης φτιάχτηκε για το ομώνυμο βίντεο-αρτ της σκηνοθέτιδας Εύης Στάμου, το οποίο έχει προβληθεί ήδη σε φεστιβάλ ψηφιακής τέχνης, και πρόσφατα στο Athens Digital Festival.

Επαναλαμβάνω ως κατακλείδα κάποια σημεία από τα προλεγόμενα του CD μου MODUS (2016):

"..........αν και ο αυτοπροσδιορισμός είναι πάντα δύσκολος – τόσο οι συνθήκες δημιουργίας και παραγωγής αυτού του cd, όσο και το αποτέλεσμα, βρίσκονται εντός του πλαισίου μιας νεοπαγούς ψηφιακής Arte Povera. Ωστόσο, πέρα από το τεχνικό πλαίσιο, ειδικά η δημιουργία με ηλεκτρονικά μέσα αποτελεί για μένα ένα καταφύγιο μουσικής αυτοψυχανάλυσης."

" Αν θεωρήσω ότι η σύνθεση καθαρά ακουστικής μουσικής είναι η κύρια ασχολία μου, θα μπορούσα να πω ότι η ηλεκτρονική μουσική είναι το χόμπυ μου". 

Και προσθέτω, ότι αυτό το πλαίσιο μουσικής δημιουργίας και εκδοτικής παρουσιάσής της, μου διασφαλίζει τη γαλήνη, μακριά από πλέγματα και συμπλέγματα. 

ΕΝΝΕΑ ΝΕΑ ΜΙΚΡΟΠΟΙΗΜΑΤΑ

1. ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ

Το «μάλλον»

Αν θα στεφανωθεί,

Θα ‘ναι με φύκια,

Έτσι όπως αναδύθηκε.

2. ΣΤAΣΙΣ

Στάθηκε εκεί.

3. ΜΕΤΑΜΕΛΕΙΑ

Το βράδυ,
Κάθε φορά,

Μία φορά πιο λίγο.

4. ΟΡΑΜΑ

Προσαρμογές της όρασης:

Δυο-τρία στενά πιο κάτω,

Ελπίζουνε,

Δυο-τρία στενά πιο πάνω.

5. ΠΑΥΣΗ

Ένα είδος πλοίου,

Δίχως στεγανά.

6. ΚΟΥΡΑΓΙΟ

Υπομονή
Απαράλλαχτα

Καλλιγραφούμενη.

7. ΡΗΤΟ

Ο περίπλους του διδάγματος,

Άνευ Μαγγελάνου.

8. ΣΙΩΠΗ

Το μέγεθος

Μιας άλλης μέρας.

9. ΟΡΙΖΟΝΤΑΣ

Κουνουπίδια
Ακράδαντα

Με στόχους.

Μόλις

εκυκλοφόρησε

Τα κείμενα αυτής της συλλογής γράφτηκαν μεταξύ 2005 και 2014 με την μορφή διάσπαρτων αναρτήσεων στο μπλογκ

KRATIMOKATAVASMA του Γεράσιμου Μπερεκέτη. Στην παρούσα έκδοση, ο συγγραφέας, τα λεπτολόγησε και τους έδωσε μιαν οριστική μορφή, με σκοπό να κλείσει έναν κύκλο, διότι του εστάθη αδύνατον να τον τετραγωνίσει.

Ο Γεράσιμος Μπερεκέτης  γεννήθηκε 46 ετών, το 2005, στο ίντερνετ κάποιας τεργέστης του Πειραιώς και είναι ανεπάγγελτος, ταλανιζόμενος καθημερινώς από υποκειμενικήν έλλειψιν χρόνου, συχνώς λαμβάνουσαν διαστάσεις μανίας καταδιώξεως, γνώρισμα κάθε μαλθακής φύσεως και ως εκ τούτου ασχηματίστου προσωπικότητος, καταφευγούσης επιπολαίως εις ευκαιριακάς συγγραφάς, όργανον αμελώδητον μιας σχεδόν κληρονομικής αβουλίας, καθιστούσης αυτόν άθυρμα του συνθέτη Γιώργου Χατζημιχελάκη, όστις από δωδεκαετίας τον εξωθεί δια λαθροχειρίας προς την δημοσιότητα.

Πόθεν και τίνος

-Από πού είσαστε, παιδιά;

-Από ‘δω, κοντά.

-Κοντά, από πού;

-Εδώ, πιο πέρα κάτι χωριά. Έχει τίποτα να φάμε;

-Σαν τι να ‘χει;

-Κα’να αυγουλάκι, καμμιά ομελετίτσα…

-Έχει … τέτοια έχει. Από πού κοντά, είπαμε είσαστε;

-Βάλε και καμμιά σαλάτα… Από δω κοντά είμαστε.

……………..

-Έτοιμη η σαλάτα. Ντομάτα και κρεμμύδι μόνο είχα. Δηλαδή, από ‘δω είσαστε;

-Από ‘δω κοντά. Έχεις να μας φέρεις και ψωμάκι; Και βάλε και από ένα ούζο.

­-Από ένα στον καθένα; Θα πιούν κι οι κοπέλες; Κι αυτές από ‘δω είναι; Συγγενείς είσαστε;

-Ναι, κι αυτές από δω κοντά.

-Είσαστε από το ίδιο χωριό δηλαδή;

-Όχι, από άλλα χωριά είμαστε. Φέρε …. μπας κι έχεις και κα’να λουκάνικο;

-Όχι, σύγκλινο έχω.

-Τηγάνισέ το με τα αυγουλάκια.

­-Ομελέτα να τα κάνω ή μάτια;

-Κάνε τα μάτια.

-Και να ρίξω μέσα το σύγκλινο, ή το θέλετε χώρια;

-Μέσα ρίξε το.

-Δεν ξέρω, άμα το χωράει το τηγάνι… Άμα δεν το χωράει, να το κάνω χώρια;

-Ναι, μωρέ, σιγά…

-Από την Κηπούλα είστε;

-Όχι. Πιο πέρα λίγο.

……………………

-Έτοιμα, τα ούζα. Τώρα φέρνω και τ’ αυγά με το σύγκλινο. Θα φέρω πρώτα τα δύο αυγά και μετά τα άλλα δύο, γιατί δεν τα χωράει το τηγάνι μαζί με το σύγκλινο.

-Μια χαρά.

-Πιο πέρα απ’ την Κηπούλα, είπατε. Δηλαδής απ’ τον Τροχάλακα μεριά; Προς τα Παγγιά; Ή απ’ την άλλη;

-Από ‘κει κοντά. Για τρέχα γιατί το τηγάνι μύρισε, θα τα κάψει…

……………………

-Δεν τα ‘καψα. Τώρα έβαλα και τ’ άλλα. Φάτε για την ώρα αυτά και φέρνω και τ’ άλλα. Απ’ την άλλη μεριά δηλαδή είσαστε;

-Όχι από την από ‘δω είμαστε.

­-Από ‘δω, δηλαδή, και δεν είσαστε απ’ την Κηπούλα….

-Όχι.

-Ούτε από τον Τροχάλακα;

-Λίγο πιο πέρα…. Τρέχα, το τηγάνι τα καίει… μύρισε.

…………………..

-Αυτά παραλίγο να τα κάψω. Μα δε φταίω. Άμα δεν είσατε από τον Τροχάλακα, δηλαδή είσαστε προς τον Κούνο ή προς το …

-Βάλε άλλα τέσσερα ουζάκια.

-Ούτε, δηλαδή, απ’ το Σταυρί...

-Όχι… φέρε μαζί και άλλη μία σύγκλινο.

-Και τέσσερα ούζα; Όχι δύο; Θα πιούνε κι άλλο οι κοπέλες;

-Τέσσερα.

…………….

-Να και τα τέσσερα. Δηλαδή, από πιο πέρα είσαστε. Από το Ψίο; Ή πιο πέρα;

-Από ‘κει κοντά. Ωραίο σύγκλινο έχεις. Μπορείς να μας δώσεις να πάρουμε μαζί μας κανένα συγκλάκι; Ή το ‘χεις με το κιλό.

-Όχι… Να έτσι το ‘χω. Στη σύγκλα. Αλλά δεν το πουλάω. Άλλα, άμα θέλετε σας πουλάω.

-Ωραία. Πήγαινε και βάλε μας ως δυο κιλά περίπου….

-Να σας βάλω. Αλλά κανονικά δεν το πουλάω.

………......

-Πέρα από την Κοίτα, ή πιο πριν θα πάτε;

-Εκεί κοντά… Πόσα θέλεις, μαζί με όλα τα άλλα;

-Ε, τι να θέλω. Δώσε, ξέρω ‘γω…. Δώσε 70 δραχμές.

-Ορίστε, να ‘σαι καλά.

-Πολλά αφήνετε ρε παιδιά….

-Καλή καρδιά…

-Και δηλαδή, άμα είσαστε από ‘δω κοντά, ποιανού είσαστε;

ΙΣΟΔΥΝΑΜΑ ΠΑΡΑΘΕΤΙΚΑ

ΑΥΤΟΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ

Το παλαιό Μακάμ

Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις 24 γράμματα

“Το Παλαιό Μακάμ”, ολιγοσέλιδη επιτομή τής διδακτορικής μου διατριβής,  απευθύνεται σε όσους ενδιαφέρονται να αποκτήσουν μιαν ιδέα των θεωρητικών βάσεων του εξωτερικού μέλους, δηλαδή της εξωεκκλησιαστικής μας μουσικής, όπως οι οθωμανικοί χρόνοι την έσμιξαν με την παλαιά θύραθεν μουσική των Βυζαντινών, και που ο απόηχός της έφτασε στον σύγχρονο ελληνικό κόσμο μέσα από το μικρασιάτικο δημοτικό και αστικό τραγούδι, καθώς και από τα πρώτα ρεμπέτικα, ενώ η σημερινή τάση εσφαλμένα την έχει εκχωρήσει πλήρως στην τουρκική μουσική. Οι βάσεις για την οργάνωση του φθογγικού υλικού, οι κλίμακες και οι τρόποι της μελωδικής διαχείρισής τους, προσεγγίζονται με απλότητα στο πνεύμα των παλαιών θεωρητικών συγγραφέων από τον 17^ο έως τον 19^ο αιώνα, μέσα από πληθώρα πινάκων και μουσικών παραδειγμάτων, έτσι ώστε να μπορούν να κατανοηθούν και να αξιοποιηθούν από έναν ερασιτέχνη έως έναν  συνθέτη. 

Περισσότερα εδώ

ΝΑ ΜΗΝ ΔΙΑΒΑΖΕΤΕ

Cogito ergo sum ?