Τι ωραία τα ιταλικά! Να τ’ ακούς στις ιταλικές νεορεαλιστικές ταινίες και να ευφραίνεσαι. Τα περισσότερα έργα ιταλικού νεορεαλισμού, αλλά και τα μεταγενέστερα, τα έχω δει σε θερινά σινεμά. Σχεδόν ταυτίζω τα ιταλικά με το καλοκαίρι.
Το καλοκαίρι έχει την εξής παράξενη ιδιότητα. Όταν είσαι εκτός μεγαλουπόλεως διαρκεί λίγο. Το πολύ μέχρι τέλος Αυγούστου. Εντός μεγαλουπόλεως βαστάει μέχρι μέσα Οχτώβρη. Και ως κλίμα και ως διάθεση.
Δύο μορφές στα ελληνικά γράμματα-δεν μιλώ για ποίηση, ή πεζογραφία-με έχουν συγκινήσει. Ο Συκουτρής και ο Λεκατσάς. Και οι δυο σε ένα σύγχρονο αναγνώστη υψώνουν ένα μικρό τείχος γλωσσικό. Του Συκουτρή μοιάζει νομιμότερο, απλή επιστημονική της εποχής καθαρεύουσα με ταλέντο, του Λεκατσά έχει κάτι από μαλλιαρή, ή μάλλον αποκαθαρισμένη μαλλιαρή με ολίγον από μαρξιστική λαϊκών ερεισμάτων επιστημονική γλώσσα.
Δύο έργα θεμελιακά, ένα του καθενός: του Συκουτρή η επιμελημένη σχολιαστικά και μεταφραστικά έκδοση του ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ του Πλάτωνα. Του Λεκατσά η περίφημη ανθρωπολογική μελέτη του με τον τίτλο ΕΡΩΣ. Και τα δύο αυτά έργα τα διάβασα στην εξοχή.
Εξοχή εκ του εξέχω.
Και η ανάγνωσή τους ήταν νυμφαίος θάλαμος.
Το ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ του Συκουτρή (διότι έτσι μας το σύστησε ο κύριος μας, ο κύριος Σκουλάτος, μέγας φιλόλογος) το διάβασα στην πέμπτη γυμνασίου στη Μάνη. Πάσχα του ’75.
Το ΕΡΩΣ του Λεκατσά, πέρσι το καλοκαίρι, στη Χίο.
Η Μάνη και η Χίος μοιάζουνε στην αγριάδα του τοπίου όταν τις προσεγγίζεις με το πλοίο από δυτικά.
Τριάντα, ανάμεσά τους, χρόνια. Και ακόμα ηχεί στ’ αυτιά μου η φωνή του Φράγκο (όχι του δικτάκτορος, του άλλου, του Τσίτσο-Φράγκο). Η φωνή του Φράγκο στο έργο ΧΑΟΣ των αδερφών Ταβιάνι:
LA LUNA, LA LUNA.
Το καλοκαίρι έχει την εξής παράξενη ιδιότητα. Όταν είσαι εκτός μεγαλουπόλεως διαρκεί λίγο. Το πολύ μέχρι τέλος Αυγούστου. Εντός μεγαλουπόλεως βαστάει μέχρι μέσα Οχτώβρη. Και ως κλίμα και ως διάθεση.
Δύο μορφές στα ελληνικά γράμματα-δεν μιλώ για ποίηση, ή πεζογραφία-με έχουν συγκινήσει. Ο Συκουτρής και ο Λεκατσάς. Και οι δυο σε ένα σύγχρονο αναγνώστη υψώνουν ένα μικρό τείχος γλωσσικό. Του Συκουτρή μοιάζει νομιμότερο, απλή επιστημονική της εποχής καθαρεύουσα με ταλέντο, του Λεκατσά έχει κάτι από μαλλιαρή, ή μάλλον αποκαθαρισμένη μαλλιαρή με ολίγον από μαρξιστική λαϊκών ερεισμάτων επιστημονική γλώσσα.
Δύο έργα θεμελιακά, ένα του καθενός: του Συκουτρή η επιμελημένη σχολιαστικά και μεταφραστικά έκδοση του ΣΥΜΠΟΣΙΟΥ του Πλάτωνα. Του Λεκατσά η περίφημη ανθρωπολογική μελέτη του με τον τίτλο ΕΡΩΣ. Και τα δύο αυτά έργα τα διάβασα στην εξοχή.
Εξοχή εκ του εξέχω.
Και η ανάγνωσή τους ήταν νυμφαίος θάλαμος.
Το ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ του Συκουτρή (διότι έτσι μας το σύστησε ο κύριος μας, ο κύριος Σκουλάτος, μέγας φιλόλογος) το διάβασα στην πέμπτη γυμνασίου στη Μάνη. Πάσχα του ’75.
Το ΕΡΩΣ του Λεκατσά, πέρσι το καλοκαίρι, στη Χίο.
Η Μάνη και η Χίος μοιάζουνε στην αγριάδα του τοπίου όταν τις προσεγγίζεις με το πλοίο από δυτικά.
Τριάντα, ανάμεσά τους, χρόνια. Και ακόμα ηχεί στ’ αυτιά μου η φωνή του Φράγκο (όχι του δικτάκτορος, του άλλου, του Τσίτσο-Φράγκο). Η φωνή του Φράγκο στο έργο ΧΑΟΣ των αδερφών Ταβιάνι:
LA LUNA, LA LUNA.