Σάββατο, Μαρτίου 21, 2015

Invention II για κοντραμπάσσο




Το σημείωμα για το έργο από το έντυπο πρόγραμμα της συναυλίας:

INVENTION II για κοντραμπάσσο, αφιερωμένη στον Βασίλη Παπαβασιλείου
Έχουν μεσολαβήσει περισσότερα από 22 χρόνια αφ’ ότου έγραψα την INVENTION Ι για κοντραμπάσο και που ως πρώτο παρουσιαζόμενο έργο μου είχε παιχτεί σε συναυλία της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών στην Ελληνοαμερικανική Ένωση Δεκέμβριο του 1992, με σολίστ τον φίλο μου από τα εφηβικά χρόνια, τον  σπουδαίο κοντραμπασσίστα Βασίλη Παπαβασιλείου. Κάνω αυτήν την οιονεί μικροϊστορική αναφορά για να υπογραμμίσω το γεγονός ότι τόσο η πρώτη, όσο και η παρούσα INVENTION II, αντλούν το θάρρος των μουσικών διατυπώσεών τους από ένα χρόνο περισσότερο, παρά χώρο, προσωπικής αλληλοκατανόησης και κοινών βιωμάτων, έτσι που ο δημιουργός αυτού του έργου δεν είναι ευδιάκριτο σε μένα αν είναι το πρόσωπό μου ή η ανάκληση. Τα μέχρις εδώ ειπωμένα βεβαίως έρχονται σε φαινομενική αντίθεση με τα όσα επιτάσσει η πρώτη βασική οδηγία του δασκάλου μου Θόδωρου Αντωνίου προς τους μαθητές του: να προσπαθείτε να μην είστε αυτοβιογραφικοί. Ωστόσο, η εμπιστοσύνη ότι ένας εκλεκτός ερμηνευτής γνωρίζει μέσα από πρώιμα κοινά βιώματα τις μουσικές αναφορές και επιδιώξεις ενός έργου μου και διατίθεται να τις υποστηρίξει, είναι, εκτός από δημιουργικό κίνητρο, ένας παράγων ή και μία ελπίδα αντικειμενοποίησης που θα αναιρέσει τα όποια αυτοβιογραφικά μου πλαίσια, τις αναφορές στο ταξίμι, στην φρασεολογία της εκκλησιαστικής μας μουσικής και στο δημοτικό τραγούδι, αυτοβιογραφικά πλαίσια που ωστόσο εναρμονίζονται με την δεύτερη βασική επιταγή του δασκάλου μου: να είσαι ο εαυτός σου

Παρασκευή, Μαρτίου 20, 2015

Ενδοχώρα ΙΙ

Το βίντεο είναι από την συναυλία του Απόστολου Ντάρλα στις 19 Μαρτίου 2015 στο Ινστιτούτο Γκαίτε της Αθήνας.






Το σημείωμα για το έργο που περιλαμβανόταν στο έντυπο πρόγραμμα της συναυλίας:


ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΙΙ για πιάνο (2014) 
Για δεύτερη φορά ο φίλος Απόστολος Ντάρλας, διακεκριμένος συνθέτης, υπό την ιδιότητα του ερμηνευτή με τιμά με την παρότρυνσή του να γράψω ένα έργο για συναυλία του. Θέλω να τονίσω το γεγονός ότι ο Απόστολος, όχι μόνο εμβαθύνει στα έργα τα οποία ερμηνεύει, αλλά επιπλέον επιδιώκει τις κατά το δυνατόν περισσότερες παρουσιάσεις τους. Αισθάνομαι λοιπόν ευγνωμοσύνη.

Όπως είχα αναφέρει και στο σημείωμα για την ΕΝΔΟΧΩΡΑ Ι, την οποία είχα γράψει τον Μάρτιο του 2011, παρά την ενθάρρυνση του Απόστολου να χρησιμοποιήσω στο έργο ήχους "μέσα στο πιάνο", η ηχοχρωματική ποικιλία αυτή καθ’ εαυτή δεν καθόρισε την συγκεκριμένη σύνθεσή μου, όπως και τώρα ισχύει για την ΕΝΔΟΧΩΡΑ ΙΙ. Και οι δύο αυτές συνθέσεις είναι φθογγοκεντρικές και διαπραγματεύονται τις μελωδικές και αρμονικές δυνατότητες που προκύπτουν από τον διαμοιρασμό του συνόλου των φθόγγων τους οποίους παράγει το πιάνο σε υποσύνολα, μέσω των οποίων σχηματίζονται υπό μορφήν εντυπώσεων μελωδικοί και αρμονικοί διαλόγοι ή αντιθέσεις, αν προτιμάτε. Σε μεγάλο βαθμό χρησιμοποιώ στις συνθέσεις αυτές τον παραμετροποιημένο αυτοσχεδιασμό, ο οποίος από μέρους μου περιορίζεται στην οργάνωση του φθογγικού υλικού και των εκφραστικών παραμέτρων αφήνοντας ανοικτή την ερμηνεία, είτε κατά την προσέγγιση του έργου, είτε κατά τη στιγμή της εκτέλεσής του — και εδώ αξίζει να υπογραμμίσω ότι για την επιτυχή απόδοση τέτοιων έργων είναι σπουδαία τύχη ο ερμηνευτής να είναι ένας ευφάνταστος συνθέτης, επειδή θα λειτουργήσει το ίδιο καλά με έναν βαθυστόχαστο αυτοσχεδιαστή. 

Επανέρχομαι στην ηχοχρωματική ποικιλία για να ξαναπώ ότι αποτελεί επίχρισμα του έργου, καθώς επίσης και για να αναφέρω ότι δεν χρησιμοποιώ καθόλου προπαρασκευή του πιάνου, αλλά μόνον ήχους που παράγονται από τα χέρια του ερμηνευτή, κάποιες φορές με μαλακές μπαγκέτες μαρίμπας. 

Μορφολογικά το έργο απαρτίζεται από 4 μέρη, με ανοικτή την δυνατότητα τόσο της αναδιανομής τους, όσο και του να παιχτούν όχι όλα, αλλά κάποια από αυτά, αν ο ερμηνευτής κρίνει ότι εξυπηρετείται το συνολικό πρόγραμμα μιας συναυλίας του. 

Κλείνοντας, νομίζω ότι είναι αυτονόητο πως το έργο αυτό το αφιερώνω στον φίλο Απόστολο Ντάρλα — έμμεσα όμως και στον δάσκαλό μας τον Θόδωρο Αντωνίου που μας δίδαξε ότι στον δρόμο της δημιουργίας πάνω απ’ όλα βρίσκεται το ήθος και η φιλία.

------------------------------------------------------
ΥΓ Δυστυχώς η συναυλία συνέπεσε με αυτήν του φίλου Μιχάλη Γρηγορίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και έτσι παρ' όλη τη χαρά από την παρουσίαση του έργου μου, μου έμεινε το συναίσθημα ότι παράλληλα έχασα ....

Σάββατο, Μαρτίου 14, 2015

East West Celebration

Ένα κομμάτι για τον εορτασμό των 80στών γενεθλίων του δασκάλου μας Θόδωρου Αντωνίου, στις 10 Φλεβάρη 2015.

Το κομμάτι ήταν εμβόλιμο στην συναυλία της Beata Iwona Glinka, της σπουδαίας φλαουτίστας, που παρουσίασε  έργα του Θόδωρου Αντωνίου για σόλο φλάουτο ή με φλάουτο και άλλους συνδυασμούς. Στην ενορχήστρωση του κομματιού φρόντισα να συμπεριλάβω όλους τους μουσικούς που θα εμφανίζονταν εκείνη τη βραδιά, σύμφωνα με την παρότρυνση της Ιβόνας που είχε την ιδέα αυτού του κομματιού και μου έκανε την τιμή να μου προτείνει να το γράψω. Η παρουσίασή του είχε αρχικά σχεδιαστεί ως έκπληξη, όμως η έκπληξη ακυρώθηκε από το γεγονός κατά το οποίο ο δαίμων της πάντα ακριβούς διαμόρφωσης των ενημερωτικών φυλλαδίων και των αφισών της Ένωσης Ελλήνων Μουσουργών έδρασε προαναγγέλοντάς το. Δεν πειράζει - καλή καρδιά... το διασκεδάσαμε έτσι κι αλλιώς.

Ζητώ συγγνώμη από όποιον προσέξει ότι στους τίτλους του βίντεο το Goethe έχει γραφτεί Goete.




Αυτό ήταν το σημείωμά μου για το έργο στο πρόγραμμα:

EAST WEST CELEBRATION

Το έργο από τον τίτλο κιόλας ξεκινά ως μια αναφορά στην γραφή του δασκάλου μου, συνεχίζει με ένα δημοτικής υφής ευχετήριο τραγούδι και κλείνει με απόηχους της αρχής. Γράφτηκε με προτροπή της φίλης μου, της σπουδαίας φλαουτίστας Μπέατας Ιβόνας Γκλίνκα, για να παιχτεί ως έκπληξη στην συναυλία της που διοργανώνει η ΕΕΜ ανήμερα στα 80στα γενέθλια του Θόδωρου Αντωνίου. Βεβαίως, καθώς διαβάζετε αυτό το σημείωμα, κατανοείτε ότι η έκπληξη εξανεμίστηκε χάριν ενός ακριβούς εντύπου προγράμματος, ωστόσο η χειρονομία παραμένει και αποτελεί ελάχιστη πράξη ευγνωμοσύνης για τον ακαδημαϊκό, τον πρόεδρο της ΕΕΜ, τον σπουδαίο μαέστρο και συνθέτη και πάνω απ’ όλα αγαπημένο μας δάσκαλο που εδώ και 40 χρόνια με την προσωπική του δράση κατόρθωσε να αναπληρώσει κενά της εγχώριας μουσικής παιδείας, δημιουργώντας μιαν άτυπη μουσική ακαδημία, αναπτύσσοντας ένα δίκτυο συναυλιακών χώρων, προσελκύοντας εκλεκτούς μουσικούς στο Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής, γνωρίζοντάς μας όλα τα σημαντικά έργα του σύγχρονου ρεπερτορίου μέσα από τις ερμηνείες του και τις συναυλίες που οργανώνει, και αναθρέφοντας μια γενιά νέων συνθετών, φροντίζοντας παράλληλα να παρουσιάζει με τον αρτιότερο δυνατό τρόπο τα έργα τους και να τους μεταλαμπαδεύει ήθος.

Και αυτή ήταν η κριτική του πολύτιμου παρευρισκομένου για να συνεορτάσει Γιώργου Λεωτσάκου - παραθέτω το σχετικό με το έργο μου απόσπασμα από το Critics' Point και την κριτική του με τίτλο: 

7. ΧΑΤΖΗΜΙΧΕΛΑΚΗΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ (γ. 1959): East West Celebration ἤγουν Ἀνατολιτικοδυτικὸς Πανηγυρισµός (2014), γιὰ φλάουτο, ὄµποε. κιθάρα, πιάνο, κρουστά (Μαξίµ Μανκόβσκι) βιόλα καὶ µεσόφωνο (Συγγενιώτου) ἀφιέρωµα τοῦ συνθέτου στὸ Θόδωρο Ἀντωνίου γιὰ τὰ 80ά του γενέθλια... Ἕνα δίπτυχο: α´µέρος, ὀνειρικὸ παιχνίδι ἠχοχρωµάτων, β´ µέρος, τονικότατο, ρυθµικότατο, φολκλορίζον µὲ εὔστοχη ὅµως κατακλεῖδα ὑποµνήσεις τοῦ α´ µέρους. Μὲ ἔκδηλη τὴν ἄµεσα ἀναγνωρίσιµη γραφὴ τοῦ ἀγαπητοῦ Χατζηµιχελάκη ὑπῆρξε γευστικότατη... ἠχητικὴ τούρτα γενεθλίων. 

οι παχουλές αναρτήσεις (όσο τις διαβάζετε τόσο παχαίνουν)